Περί του «μέτρου» στα μέτρα και το «γεγραμμένο»

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Το παρόν κείμενο δηλαδή, αποσκοπεί στο να επισημάνει ότι μεταξύ των προαναφερόμενων εννόμων αγαθών θα πρέπει να υπάρξει μία «ισορροπία»,ακόμη και σε έκτακτες καταστάσεις όπως η παρούσα. Υπ´όψιν δε τα εξής:

Ο προαναφερόμενος εντός εισαγωγικών όρος ισορροπία, αφορά ακριβώς τη συνταγματική πρόνοια της αρχής της αναλογικότητας. Η συνταγματική τάξη με βάση την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του Συντάγματος επιβάλλει αυτήν ακριβώς την ισορροπία. Αυτή δε η ισορροπία αφορά στον ειδικότερο όρο: « της τήρησης του μέτρου».

Πέραν όμως αυτών των προϋποθέσεων,  δηλαδή της ισορροπίας και της τήρησης του μέτρου,  με την αρχή της αναλογικότητας επιδιώκεται να επιτυγχάνεται ο κύριος στόχος με το λιγότερο κόστος, και εν προκειμένω με το λιγότερο κοινωνικό και όχι οικονομικό κόστος. Ότι προέχει δε το κοινωνικό κόστος έναντι του οικονομικού κόστους, αφορά συνταγματική επιταγή βάσει συγκεκριμένων κανόνων της εσωτερικής  αυστηρής έννομης τάξης. Αυτήν ακριβώς την συνταγματική επιταγή επιβάλλεται να ακολουθήσει η πολιτεία.

Τα  ενταύθα δε αναφερόμενα αφορούν στους νομικούς και συνακολούθως πολιτικούς όρους επιβολής οποιουδήποτε «έκτακτου μέτρου» που  αφορά στην εξυπηρέτηση του γενικοτέρου εννόμου συμφέροντος.

Επίσης, με βάση την αρχή της αναλογικότητας επουδενί μπορεί ποτέ να θιχθεί ο πυρήνας του δικαιώματος. 

Με τούτα τα δεδομένα και αφού εκ προοιμίου ρητώς επισημειωθεί ότι παν ό,τι  λαμβάνει χώρα στην παρούσα ιστορική φάση, αναφορικώς με τους όρους αυτοσυγκράτησης και πειθαρχίας μιας κοινωνίας ανθρώπων, για την εξυπηρέτηση του γενικοτέρου δημοσίου συμφέροντος της δημόσιας υγείας που  αφορά στην καταπολέμηση ενός καινοφανούς «ιού» που πλήττει τις ανθρώπινες κοινωνίες με πανδημία, χρήσιμα είναι και τα εξής:

 •  αντί χειροκροτημάτων προέχει η υλική στήριξη

Στην παρούσα ιστορική φάση  όλη η προσοχή των ανθρώπων και των οργανωμένων σε κρατικές οντότητες κοινωνιών,επικεντρώνεται αποκλειστικώς  στην καθημερινή διαβίωση, με προσπάθεια προσαρμογής  σε ένα νέο υποτιθέμενο (βεβαίως)  «φυσιολογικό τρόπο» . Και τούτο διότι πρώτιστο έννομο  αγαθό είναι ακριβώς η επιβίωση, μέσω της επιβαλλόμενης διαβίωσης. 

Προκειμένου δε  να επιστρέψει η κοινωνία στην κανονικότητα, απαιτούνται πραγματικά θυσίες, αυτοπεριορισμός, αυτοσυγκράτηση και πειθαρχία στην επιστήμη. Μην συγχέουμε δε τα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία ως «δικτατορική αντίληψη» επιβολής. Στα μέτρα αυτά συμφώνησαν όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου που ,και αυτό ,ο Κύριος Θεσμός της Δημοκρατίας μας, αυτοπεριορίζει τις εργασίες του! 

Τα μέτρα δε  επιβάλλονται από τους κανόνες της διεθνώς αποδεκτής  επιστήμης, χάριν της δημόσιας υγείας και χάρις στον άνθρωπο. Η εκτίμηση δε ότι εμμέσως «κυβερνούν οι γιατροί»,  μπορεί να μην απέχει πολύ  από την πραγματικότητα , επιβάλλεται όμως η επισημείωση , ότι τα μέτρα αυτά, ως προεκτίθεται λαμβάνονται  με  τη συναίνεση όλων  των δημοκρατικών δυνάμεων. Προέχει όμως να τηρηθεί το μετρό,  και η ισορροπία για την επίτευξη του στόχου της εξυπηρέτησης της δημόσιας υγείας με το λιγότερο κοινωνικό κόστος, με την ευρεία αυτού έννοια. Αντί δε των χειροκροτημάτων , καλό θα είναι να υπάρξει η επιβαλλόμενη χρηματοδότηση και εν γένει  υλική στήριξη προσωπικού και υλικών υποδομών στον χώρο της δημόσιας υγείας.                    

 • το παρεμπίπτον κρίσιμο ζήτημα

Περαιτέρω, ως προς τις πρόσφατες αναφορές για «ευαίσθητα ατομικά δεδομένα» θα πρέπει να λεχθεί οτι ασφαλώς πάντοτε μας προβληματίζουν. Προς το παρόν ,όμως, προσχωρώ στην διαβεβαίωση του κράτους ότι δεν υπάρχει περίπτωση να παρακολουθούμαι μέσω των τελευταίων διαδικασιών που αφορούν στην αντιμετώπιση  της «συγκεκριμένης κρίσης» . Εάν διαπιστώσω ότι αυτή η διαβεβαίωση δεν ήταν ειλικρινής, τότε με όλους τους νόμιμους τρόπους θα αντιδράσω. Και ασφαλώς όχι μόνο εγώ, αλλά το σύνολο του δημοκρατικού κόσμου, με πρωτοπόρα τα δημοκρατικά κόμματα, και  όλους τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ιδιαίτερη δε  ευθύνη θα αφορά και στην δικαστική λειτουργία,στο πλαίσιο της διάκρισης των εξουσιών, όπως  επιτάσσει ο σκληρός πυρήνας της συνταγματικήςι τάξης. Εύχομαι  όμως, ως προς τα ευαίσθητα ατομικά δεδομένα  και τα ατομικά δικαιώματα του πολίτη,  να  μη συμβεί οποιοδήποτε σκέψη απόπειρας  παραβίασης των προνοιών και αξιώσεων   της συνταγματικής τάξης και των  σχετικών κανόνων  του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου.

 •το «ρηθέν» και «γεγραμμένο»

Προσφάτως φημολογείται ότι η «παρούσα διαδικασία»  αφορά μία «γενική πρόβα» της δυνατότητας που έχει «ο κρατικός εξαναγκασμός» (όρος του Αριστόβουλου Μάνεση) να περιορίζει τους πολίτες,κατά την βούληση της εκάστοτε εξουσίας. Στην εκδοχή αυτή ,οτι δηλαδή  ο πολίτης,  όταν τα μέτρα υπερβαίνουν το μετρό και παραβιάζουν  κοινωνικά,  ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, μπορεί  «να συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις», για όσους έχουν την εντύπωση της εκδοχής αυτής, υπ´όψιν το «ρηθέν» και «γεγραμμένο» ότι : η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης!

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).