Ομάδες παραγωγών: Μονόδρομος για την επιβίωση των αγροτών

Του Κώστα Χαρτζουλάκη

Ομάδα παραγωγών είναι η ένωση παραγωγών αγροτικών προϊόντων για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, που σχετίζονται με την παραγωγή, μεταποίηση και διάθεση των προϊόντων τους.

Η διαφορά τους από τους παραδοσιακούς συνεταιρισμούς που γνωρίζουμε  (η δραστηριότητά τους συνήθως άρχιζε μετά την παραλαβή των προϊόντων από τα μέλη τους) είναι ότι  οι ομάδες παραγωγών εστιάζουν στην παραγωγή των αγροτικών προϊόντων, δίνοντας έμφαση στις έννοιες προδιαγραφές, ποιότητα, ποσότητα, κόστος παραγωγής, κοινή διαχείριση-διάθεση. Η ομάδα παραγωγών μπορεί να λειτουργεί με τη νομική μορφή του αγροτικού συνεταιρισμού, κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης (ΚΟΙΝΣΕΠ),  αλλά και με κάθε άλλης μορφή εταιρία (ΙΚΕ).

Η οργάνωση των παραγωγών σε ομάδες αποτελεί σήμερα αναγκαιότητα και μονόδρομο γιατί υπάρχει αναγκαστικά οργάνωση της παραγωγής, δηλαδή ικανοποίηση του τρίπτυχου ποιότητα (προδιαγραφές)-ποσότητα-τιμή, τα προϊόντα της ομάδας διατίθενται άμεσα στην αγορά ή μέσω συμβολαιακών σχέσεων με εμπόρους-διανομείς και βελτιώνονται ζητήματα που σχετίζονται με τις εγγενείς αδυναμίες της ελληνικής γεωργίας (μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος, μεγάλο κόστος παραγωγής, πρόσβαση στην αγορά μικρών ποσοτήτων παραγωγής κτλ).

Με τις ομάδες παραγωγών επιτυγχάνεται σύνδεση με την αγορά, επώνυμο προϊόν (brand name), δυνατότητα αξιόπιστης τεχνικής υποστήριξης, συνεχής προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς, έλεγχος κόστους παραγωγής, εκπαίδευση των παραγωγών, μεγιστοποίηση αποδόσεων, βελτίωση ποιότητας, διάθεση μεγάλου όγκου παραγωγής, καλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα, δυνατότητα συμμετοχής σε προγράμματα χρηματοδότησης, προστασία του περιβάλλοντος και εφαρμογή φιλο-περιβαλλοντικών πρακτικών σε μεγάλη κλίμακα.

Για να πετύχει μια Ομάδα Παραγωγών πρέπει να υπάρχουν κριτήρια εισδοχής μελών και να έχουν απαλλαγή από την μέχρι σήμερα επικρατούσα νοοτροπία μέλους  ενός αγροτικού συνεταιρισμού, να έχει ικανή διοίκηση, να υπάρχει διάχυση αρμοδιοτήτων και υποστηρικτικές ομάδες εργασίας, να υπάρχουν κίνητρα για συμμετοχή, επιχειρηματικό πνεύμα, επιλογή κατάλληλου και εκπαιδευμένου προσωπικού μόνιμου ή εξωτερικών× συνεργατών, συμμετοχή σε προγράμματα, συνεχής εκπαίδευση μελών, διοίκησης και προσωπικού, υιοθέτηση και εφαρμογή νέων τεχνολογιών, καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας, εξωστρέφεια και συνεχής αξιολόγηση όλων των εμπλεκομένων.

Στην Ελλάδα μόνο το 18% των αγροτικών προϊόντων παράγεται και διακινείται από διάφορες μορφές συνεταιριστικών οργανώσεων, όταν στην Ολλανδία το ποσοστό αυτό είναι γύρω στο 70%. Και είναι ενθαρρυντικό ότι αρκετοί παραγωγοί, ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, άρχισαν να ενδιαφέρονται για την οργάνωσή τους σε ομάδες παραγωγών, όπως η ομάδα  ελαιοπαραγωγών από τις Καλύβες Αποκορώνου με την οποία είχαμε χθες μια ενημερωτική συνάντηση-συζήτηση. Εκφράστηκαν οι προβληματισμοί και οι ανησυχίες αλλά και η βούληση των περισσοτέρων να κάνουν το επόμενο βήμα. Θα είμαστε δίπλα τους.