Ο κίνδυνος της χαλαρότητας

Του Γιώργου Πανταγιά^*

Στον αστερισμό μιας άλλης πολιτικής αντίληψης βρίσκεται εδώ κι έναν χρόνο η Ελλάδα. Η επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη συνιστά τομή στη μεταμνημονιακή εποχή. Πρόκειται για μια καθαρή, προσωπική επιτυχία. Το εκλογικό σώμα που τον εμπιστεύθηκε είδε στο πρόσωπό του εκείνον, ο οποίος θα έβαζε τέλος στον αριστερό, αλλά και δεξιό λαϊκισμό και παλαιοκομματισμό. Πήρε το «πράσινο φως» για να κάνει πράξη τις μεταρρυθμιστικές του εξαγγελίες.

Στην πραγματικότητα, ήταν μια επένδυση που τοποθετούσε ψηλά τον πήχυ. Τα συσσωρευμένα πάνω από μια δεκαετία αδιέξοδα καθιστούσαν επιβεβλημένη την αλλαγή πορείας. Το πείραμα του ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε ατελέσφορο. Το διάχυτο κλίμα κούρασης και κόπωσης δεν απέτρεψε τις νέες προσδοκίες. 

Το σχέδιο που κατέθεσε ο σημερινός πρωθυπουργός υπήρξε συνεκτικό και ρεαλιστικό. Δεν έθετε μεγαλεπήβολους στόχους. Ο πραγματισμός του δημιούργησε τις γέφυρες επικοινωνίας με ένα ευρύτερο τμήμα των ψηφοφόρων. Έτσι κατάφερε να γίνει κυρίαρχος στην εγχώρια σκηνή. 

Μάλιστα, διασφάλισε και κάτι εξαιρετικά χρήσιμο: Την αποδοχή του  αποκαλούμενου πολιτικού Κέντρου. Το συγκριτικό αυτό πλεονέκτημα το αξιοποίησε σε σημαντικό βαθμό, επιστρατεύοντας στην κυβέρνησή του στελέχη προερχόμενα από την Κεντροαριστερά.

Το μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης που υιοθέτησε, του επέτρεψε να αναδείξει τη δική του ηγετικότητα. Ο τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας το επιβεβαιώνει. Η τωρινή δημοσκοπική του υπεροχή, αναμφίβολα, είναι αξιοσημείωτη. Το κυριότερο, αποδεικνύει ότι η πλειονότητα της κοινής γνώμης τον περιβάλλει με εμπιστοσύνη. 

Παρ’ όλα αυτά οι πολιτικές του αντοχές θα δοκιμαστούν από τις επερχόμενες δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις. Οι επιπτώσεις τους δεν έχουν φανεί ακόμη. Το εύρος και το βάθος τους, δύσκολα μπορεί να υπολογιστεί. Εξ ου και οι αποκλίσεις ως προς το μέγεθος της ύφεσης. 

Τα προβλήματα αναμένεται να προσλάβουν οξείες διαστάσεις. Η κυβέρνηση και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα αναμετρηθούν σκληρά μαζί τους. Εύκολες συνταγές δεν υπάρχουν. Ούτε μεγάλος κουμπαράς για να αντλούμε συνεχώς χρηματοδοτήσεις για επαγγελματικές ομάδες που πλήττονται εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης. Η αναβίωση του λαϊκισμού από κάποιους δεν αποτελεί λύση. Τα ζητήματα που τίθενται είναι καίρια. Πέρα από την υπευθυνότητα και τη σοβαρότητα επιβάλλουν στιβαρότητα και αποφασιστικότητα. 

Ο πρωθυπουργός, μέχρι τώρα τουλάχιστον, επιδεικνύει την απαιτούμενη ένταση στις δραστηριότητές του. Δεν φαίνεται να μείωσε τις ταχύτητές του. Δείχνει να διατηρεί τον αρχικό ενθουσιασμό. Μαζί, όμως, με μια αχρείαστη αυταρέσκεια. 

Η κυβερνητική μηχανή, ωστόσο, εμφανίζει χαλαρότητα, χαμηλή πολιτική ενέργεια. Η αρχική δυναμική της αρχίζει να εξασθενεί. Οι ρυθμοί λειτουργίας πέφτουν. Η μεταρρυθμιστική της ορμή έχει ατονήσει. Η ελαφρότητα φωλιάζει σε κάποιους υπουργικούς θώκους. Το έλλειμμα πολιτικότητας σε  ορισμένες περιπτώσεις ενισχύεται. Μερικοί δε υπουργοί παρουσιάζουν και σημάδια κόπωσης. Τα πρώτα αυτά συμπτώματα ίσως να μην είναι ακόμη έντονα.  Ενέχουν όμως τον κίνδυνο της φθοράς. Σε συνδυασμό, βέβαια, με άστοχους και επιζήμιους χειρισμούς. 

Τα όπλα του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι η ανανέωση του κυβερνητικού σχήματος, η επικαιροποίηση της μεταρρυθμιστική του ατζέντας, η επιμονή του στα πολιτικά ανοίγματα. Η κυριαρχία του παραμένει ανθεκτική, καθώς διαθέτει ακόμη αρκετά αποθέματα. Αλλά και επειδή είναι σε αρμονία με τις τάσεις που επικρατούν στο κοινωνικό σώμα.

Πάντως, η  αξία στην πολιτική δεν είναι σταθερή και αμετάβλητη. Υπόκειται σε αλλαγές. Κυρίως καθορίζεται από τις επιλογές και συμπεριφορές των συντελεστών της. Την αυτονόητη τούτη παραδοχή, μάλλον, αγνοούν οι σημερινοί υπουργοί και αξιωματούχοι. Είτε γιατί παγιδεύονται σε έναν άγονο και αφυδατωμένο κυβερνητισμό. Είτε διότι ενδίδουν στη βιοεξουσία, υποκύπτοντας στη γοητεία και στα θέλγητρά της. Και στα δύο ενδεχόμενα παραμονεύει η απειλή της διάβρωσης.

^* Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας. 

Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY A.E.