Μικροπολιτική και Ψηφοθηρία

του Γιώργου Πανταγιά^*

Ο τρόπος που πολιτεύονται κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι αποτελεί δείκτη συγχρονισμού ή αναχρονισμού. Στην πρώτη περίπτωση τα πολιτικά τους ρολόγια  συμβαδίζουν με τον παρόντα και μέλλοντα χρόνο. Στη δεύτερη είναι σταματημένα στον παρελθόντα.

Το εγχώριο πολιτικό σύστημα δυσκολεύεται να εναρμονιστεί με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της εποχής.  Στην πλειονότητά του φαίνεται να έχει αγκυροβολήσει στο χθες. Η χρεοκοπία επέτεινε τις παθογόνους συμπεριφορές και πρακτικές. Η επάνοδος στη φυσιολογική ζωή βρέθηκε αντιμέτωπη με την απρόσμενη πανδημία. Οι παρενέργειές της επηρέασαν και επηρεάζουν σχεδόν το σύνολο των κομματικών δυνάμεων.

Το πώς αυτές διαχειρίζονται τα καίρια προβλήματα της υγειονομικής κρίσης είναι αποκαλυπτικό. Δείχνει την ιδεολογικοπολιτική και προγραμματική υστέρησή τους. Βασικά τους χαρακτηριστικά, η υπερχειλίζουσα μικροπολιτική, η άκρατη ψηφοθηρία, η αχαλίνωτη πλειοδοσία. Προκειμένου να κερδίσουν κάποιους πόντους στον πολιτικό ανταγωνισμό επιμένουν να ακολουθούν τον καταγγελτικό και ισοπεδωτικό λόγο, συντηρώντας μια άγονη αντιπαλότητα και εχθροπάθεια. Ουσιαστικά, πρόκειται για επιστροφή σε αναχρονιστικά κλισέ και στερεότυπα.

Μολονότι η αντιμετώπιση του κορωνοϊού θα μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή για  την πραγματική ανατοποθέτηση της κομματικής τάξης στο καινούριο περιβάλλον, εντούτοις συμβαίνει το αντίθετο. Η αποκαλούμενη κομματοκρατία -δεξιόστροφη, αριστερόστροφη ή κεντρώα- βρίσκεται σε διάσταση με τη ζώσα πραγματικότητα. Τα υπολείμματα του λαϊκισμού, του κρατισμού, ακόμη και εθνικισμού, εξακολουθούν να παραμένουν ζωντανά.

Η ένδεια φρέσκων ιδεών είναι εμφανής. Οι προοδευτικές αντιλήψεις και δυνάμεις, οι οποίες υπάρχουν σε όλα τα σχήματα, συνιστούν μειοψηφία. Ασφυκτιούν από την κυριαρχία του μικρού και του ευτελούς, του πρόσκαιρου και του εφήμερου. Το χειρότερο, εισπράττουν τη διαρκή απαξίωση. Τα παραδείγματα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση είναι πολλά.

Οι μεταρρυθμίσεις θεωρούνται αχρείαστες και επιβλαβείς. Η οικονομία αντιμετωπίζεται σαν ένας μεγάλος κουμπαράς από τον οποίο νομίζουν ότι μπορούν  να αντλούν ασταμάτητα χρηματοδοτικούς πόρους. Η εξωτερική πολιτική μετατρέπεται σε πεδίο πατριδοκαπηλίας. Ακόμη και οι σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας προσμετρώνται με γνώμονα το πολιτικό και πελατειακό όφελος, προσβλέποντας στη μεγάλη δεξαμενή των πιστών. Η βιοεξουσία παραμένει κυρίαρχη επισκιάζοντας τις ιδεολογικές αναφορές.

Η μικροπολιτική διαχείριση και οι ψηφοθηρικές πρακτικές που μας οδήγησαν στην χρεοκοπία δεν έχουν ξεριζωθεί. Αποτελούν πυξίδα σε όλα τα κομματικά κατεστημένα.

Η αποκατάσταση της αξίας της πολιτικής καθίσταται το πλέον ζωτικό αίτημα της εποχής μας. Αναδεικνύεται σε  μείζονα προτεραιότητα μετά και τα όσα  εκτυλίσσονται στη διεθνή και εγχώρια σκηνή.

Η έκρηξη του τραμπισμού μπορεί να είναι η πιο μελανή και ακραία πλευρά, αλλά δεν είναι η μοναδική. Στο παγκόσμιο κοινωνικό αρχιπέλαγος οι δυνάμεις του λαϊκισμού, του ανορθολογισμού και του εθνικισμού βρίσκουν μεγάλη ανταπόκριση. Οι πολιτικές του αναχρονισμού αντικειμενικά τις ανατροφοδοτούν, σε μεγάλο βαθμό. Το Brexit ,ο αντιευρωπαϊσμός τα ποικιλώνυμα  λαϊκίστικα ρεύματα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα οφείλουν σε αυτές την ύπαρξη και την υπόστασή τους.

Ηγεσίες που φιλοδοξούν να ενσαρκώσουν και να προωθήσουν μια επίκαιρη στρατηγική πρόταση για τη χώρα και την οικονομία είναι υποχρεωμένες να αντιταχθούν σε ένα αποστεωμένο, παρωχημένο σύστημα ιδεών ,αντιλήψεων και πρακτικών. Έτσι άλλωστε διασφαλίζουν το συγκριτικό πλεονέκτημα να εκφράσουν την εποχή τους. Αλλά και να έχουν πρωταγωνιστικό λόγο και ρόλο στον πολιτικό ανταγωνισμό.

Ο συγχρονισμός με τις νέες ιδέες και αντιλήψεις επιτυγχάνεται αν ο παρών και ο παρελθών χρόνος συνυπάρχουν και οι δύο στον μέλλοντα, όπως εύστοχα διατύπωσε ο Τ.Σ. Έλιοτ.

^*Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας. Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY A.E.