Μια πράσινη μετάβαση σταματημένη στο κόκκινο

Του Μανώλη Μαραγκουδάκη*

Στις κοινωνίες των ανεπτυγμένων χωρών, η αδιάλειπτη παροχή ενέργειας αντιμετωπίζεται εδώ και δεκαετίες ως κάτι δεδομένο. Τη χρονιά που μας πέρασε, όμως, η Ευρώπη για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα αναλογίστηκε – στο πλαίσιο των πιθανών επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και της διελκυστίνδας μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας ως προς την προμήθεια φυσικού αερίου - τι μπορεί να σημαίνει ξαφνικά μία καθημερινότητα χωρίς θέρμανση και με ελεγχόμενα ή μη μπλακ άουτ.  

Ευτυχώς τα χειρότερα αποφεύχθηκαν – εν μέρει και λόγω του συγκυριακά ήπιου χειμώνα. Ωστόσο, οι ευρωπαίοι καταναλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με δραματικές αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος, οι οποίες συμπαρέσυραν και τον πληθωρισμό, γεγονός που κατέδειξε πόσο καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η ενέργεια σε διεθνές επίπεδο.

Η παροδική, όμως, νηνεμία στην ενεργειακή αγορά δεν θα πρέπει να μας οδηγήσει στον εφησυχασμό. Όσο συνεχίζεται η ενεργειακή εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, θα αποτελεί τη δαμόκλειο σπάθη πάνω από την οικονομική μας ανάπτυξη και την κοινωνική μας ευημερία. 

Σήμερα που πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, αλλά και πολυεθνικοί ενεργειακοί όμιλοι με δεκαετίες δραστηριοποίησης στα ορυκτά καύσιμα, σπεύδουν να επιτύχουν την πράσινη μετάβασή τους, είναι αδιανόητο μια χώρα σαν την Ελλάδα, με ηλιοφάνεια πάνω από 330 ημέρες τον χρόνο, με πλούσιο αιολικό δυναμικό σε βουνά και θάλασσες και με ένα γεωγραφικό ανάγλυφο που ευνοεί την ανάπτυξη υδροηλεκτρικών και αντλησιοταμιευτικών έργων, να αντιμάχεται με κάθε τρόπο την 100% καθαρή, εγχώρια και δωρεάν ενέργεια που η φύση της παρέχει.

Ούτε είναι δυνατόν, να βρισκόμαστε στο 2023 και οι διαχειριστές των δικτύων να ανησυχούν καθημερινά για την ευστάθεια του δικτύου, επειδή δεν έχουν προχωρήσει ακόμα οι επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ώστε να αξιοποιείται η περίσσεια ενέργειας όταν χρειάζεται. Πολύ περισσότερο, όταν είναι πλέον πλήρως ανεπτυγμένες οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας και μέθοδοι όπως η αντλησιοταμίευση εξασφαλίζουν – πέρα από μεγάλης κλίμακας αποθήκευση – υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία. 

Μόνο τους τελευταίους 18 μήνες, τα αιολικά πάρκα στη χώρα μας ελάφρυναν κατά 4 δισ. ευρώ τους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, χρηματοδοτώντας στην ουσία μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, τις επιδοτήσεις που παρασχέθηκαν από την πολιτεία. Παράλληλα, με τη συμμετοχή τους στο ενεργειακό μείγμα συγκράτησαν τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και διασφάλισαν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας μας. 

Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε αναξιοποίητες τις ενεργειακές μας πηγές, να εφαρμόζουμε οριζόντιους αποκλεισμούς στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ούτε να διακόπτουμε την προσφορά καθαρής και φθηνής ενέργειας στο ηλεκτρικό μας σύστημα γιατί ολιγωρούμε στην ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας. 

Είναι αδήριτη ανάγκη να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας για την ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας μας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, να αξιοποιήσουμε στο έπακρο το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει η χώρα μας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και να προχωρήσουμε οργανωμένα και αποδοτικά προς ένα καλύτερο ενεργειακό μέλλον, «ανάβοντας πράσινο» στην πράσινη μετάβαση. 

*Διευθύνων Σύμβουλος ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή