«Μάθε παιδί μου γράμματα»: «την αλήθεια ρε! την αλήθεια!»

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Ας μην αιφνιδιαστεί ο αναγνώστης. Ο τίτλος του παρόντος κειμένου δεν αφορά «περιθώριο πολιτικού λόγου»... 

Αντιθέτως, μιας και αυτές τις ημέρες βάλλεται το θέατρο, ο κινηματογράφος και ο καλλιτεχνικός πολιτισμός, αναφέρεται στην κατακλείδα μιας σημαντικής ταινίας του Θόδωρου Μαραγκού, «μάθε παιδί μου γράμματα» του 1981, που αφορά στην καλλιτεχνική και πολιτιστική κουλτούρα της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου.

Το σημαντικό αυτό έργο, που αφορούσε σενάριο και σκηνοθεσία του Θόδωρου Μαραγκού, ερμήνευσε ένα από τα ιερά τέρατα της υποκριτικής τέχνης, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος μαζί με άλλους λαμπρούς ηθοποιούς, όπως ο Νίκος Καλογερόπουλος, ο Κώστας Τσάκωνας, η Άννα Ματζουράνη και η Ειρήνη Καζάκου. 

Από τον τίτλο του έργου ξεχώρισε η κατακλείδα: «την αλήθεια ρε! την αλήθεια!», που αποτελούσε αποδοκιμασία και καταφορά στο συντηρητικό και δειλό Διευθυντή του Λυκείου της Ορεινής Αρκαδίας, τον οποίο υποδυόταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Ο συγκεκριμένος «Λυκειάρχης» αρνήθηκε να αποκαλύψει την αλήθεια για συγκεκριμένο γεγονός, παρά που γνώριζε τα συμβάντα. Εκτέθηκε, όμως, (έτσι τελείωνε το συγκεκριμένο έργο) με την κραυγή διαμαρτυρίας του γιου του Σωκράτη (τον υποδυόταν ο Νίκος Καλογερόπουλος) που τον ανακάλεσε στην «πολιτική και ηθική τάξη» με τη φράση του τίτλου του παρόντος κειμένου «την αλήθεια ρε! την αλήθεια!». Και τούτο διότι το ηθικό δίδαγμα της «όλης περιπέτειας» της σχετικής ταινίας, το ήθος δηλαδή που υπερασπίζεται η συγκεκριμένη ταινία είναι η αποκάλυψη και η υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας. 

Με αυτό ως προδιάθεση επισημειώνονται τα παρακάτω:

ΤΟ ΖΟΦΕΡΟ ΚΛΙΜΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ

Τις τελευταίες μέρες έχει συγκλονιστεί η κοινή γνώμη από τις αποκαλύψεις της παιδεραστίας, των βιασμών ανηλίκων, αλλά και τον βιασμό ενηλίκων εξαιτίας της άσκησης εξουσίας, κατ’ ουσίαν του εργοδότη ή εκείνου που υπόσχεται εύρεση εργασίας ή στήριξη στο χώρο της εργασίας λόγω της «υπερκείμενης εξουσίας» του. 

Η κοινή γνώμη μέρες τώρα «ταλαιπωρείται» με τη γνωστή υπόθεση του παραιτηθέντος (για προσωπικούς λόγους), και όχι αποπεμφθέντος από τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του «Εθνικού Θεάτρου», κ.Δημήτρη Λιγνάδη. Η υπόθεση αυτή ήρθε ως συνέχεια των αποκαλύψεων βιασμών στον καλλιτεχνικό χώρο, στο πλαίσιο πάντοτε άσκησης εξουσίας, αλλά και στον αθλητικό χώρο, επίσης στο πλαίσιο άσκησης εξουσίας, όπως πρώτη αποκάλυψε η κα Σοφία Μπεκατώρου. 

Συγκλονιστικό είναι δε και το κείμενο των 285(!) αποφοίτων της «Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας», των Αρσακείων Σχολείων, που αναφέρθηκαν σε περιστατικά ψυχολογικής και σωματικής βίας κατά την περίοδο της εγκύκλιας παιδείας τους με φερόμενο θήτη «εξωτερικό συνεργάτη» του Αρσακείου Ψυχικού. Υπ’ όψιν δε ότι οι απόφοιτοι του Αρσακείου Σχολείου (285 επαναλαμβάνω τον αριθμό) δηλώνουν οι ίδιοι ότι: «αποτελούμε μία ομάδα αποφοίτων από το 1994-2018 με ετερόκλητες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές καταβολές».

Στα προαναφερόμενα αλγεινά φαινόμενα καλείται να δώσει απαντήσεις η κοινωνιολογία, η ψυχολογία, η εγκληματολογία, το ποινικό δίκαιο, η ποινική δικονομία, αλλά και η πολιτική, σε σχέση και σε συνδυασμό πάντοτε με τις συνταγματικές διατάξεις των ατομικών δικαιωμάτων που υπερασπίζονται μεν το τεκμήριο της αθωότητας, παραλλήλως, όμως, υπερασπίζονται και την αξιοπρέπεια του ατόμου και τα ατομικά και κοινωνικά του δικαιώματα, συμπεριλαμβανόμενης και της Αρχής της Τριτενέργειας που «στεγάζεται» στην παρ. 1 του άρθρου 25 του Συντάγματος, καθώς και της απαγόρευσης καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος που αφορά στην παρ. 3 του άρθρου 25 του Συντάγματος.

Υπ’ όψιν δε ότι με την Αρχή της Τριτενέργειας καταδικάζεται η με όλους τους τρόπους άσκηση εξουσίας του εργοδότη στον εργαζόμενο, πολλώ δε μάλλον, όταν ο εργοδότης ασκεί εξουσία, με ψυχολογική επιβάρυνση του εργαζόμενου, με συνθήκες εν γένει ανεπίτρεπτες για έναν εργαζόμενο, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς και της προσβολής της γενετήσιάς του αξιοπρέπειας. 

Η ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΑΣΘΕΝΕΣ ΜΕΡΟΣ 

Φυσικά, τα αλγεινά αυτά φαινόμενα θα έπρεπε να αναδειχθούν και πρέπει να αναδειχθούν, παρά το ότι ως παρακμή είναι «εγκατεστημένα» αιώνες στις κοινωνίες των ανθρώπων. Όλα αυτά αποτελούν βιώματα και καταστάσεις αιώνων, με συνέπεια όλα τα σύγχρονα κράτη και οι σύγχρονες κοινωνίες να έχουν τυποποιήσει στους Ποινικούς Κώδικες τις προβλεπόμενες ποινές.

Το παρόν κείμενο αποσκοπεί στο να αποδοκιμάσει με τον πιο απόλυτο τρόπο τα προαναφερόμενα αποκρουστικά εγκλήματα-κακουργήματα, εφόσον αποδειχθούν αληθή. Ιδού γιατί είναι σαφής η απαίτηση και αδήριτη η ανάγκη να πληροφορηθεί η κοινή γνώμη την όλη αλήθεια(!) με ειδικότερη πρόνοια την υπεράσπιση του ανήλικου απέναντι στον ενήλικο και του εργαζομένου απέναντι στον εργοδότη. Όσο αποκαλύπτεται η αλήθεια στα ειδεχθή αυτή εγκλήματα, τόσο ο πολιτισμός αυτοπροσδιορίζεται σε μια κατ’ ουσίαν αυτοκάθαρση. 

Ας επανέλθουμε, όμως, στο έργο του Θόδωρου Μαραγκού: το «μάθε παιδί μου γράμματα». Ο γράφων δίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην καταγγελία των αποφοίτων του Αρσακείου. Με ιδιαίτερο δε ενδιαφέρον αναμένεται να διευκρινιστούν (απαιτείται η αποκάλυψη όλης της αλήθειας), τα όσα καταγγέλλουν οι 285 απόφοιτοι του Αρσακείου! 

Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά επίκαιρη η κραυγή διαμαρτυρίας στην ταινία του Θόδωρου Μαραγκού: «την αλήθεια ρε! την αλήθεια!»

*Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).