Το κύμα της αυταρέσκειας και της αμεριμνησίας

του Γιώργου Πανταγιά^*

Φαινομενικά δεν μοιάζουν. Κινούνται σε διαφορετικούς κόσμους. Πρεσβεύουν –υποτίθεται- αντιτιθέμενες αξίες. Οι μεν, χωρίς να το διατυμπανίζουν, ενσαρκώνουν την ατομικότητα. Οι δε επικαλούνται τη συλλογικότητα. Αν και εμφανίζουν διακριτές διαφορές, ο πυρήνα τους έχει κοινά χαρακτηριστικά: Την αυταρέσκεια και την αμεριμνησία. Και κυρίως, την προσκόλληση στο μικρόκοσμό τους. Ο λόγος για όλους εκείνους, οι οποίοι εν μέσω πανδημίας συμπεριφέρονται και πολιτεύονται εκτός πραγματικότητας.

Την ώρα που ο κορωνοϊός επελαύνει, αξιοσημείωτη μερίδα συμπολιτών μας σχεδιάζει, εν όψει Χριστουγέννων, να εκδράμει σε χειμερινά θέρετρα. Όπως διαβάζουμε, η πληρότητα σε Αράχωβα, Καλάβρυτα, Πήλιο και αλλού αγγίζει το 85%. Από την άλλη, σημαντικό τμήμα της πολιτικής τάξης μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται τις τραγικές συνθήκες της υγειονομικής κρίσης. Την αντιμετωπίζει ως ευκαιρία για φτηνές αντιπαραθέσεις. Επενδύει σ’ αυτήν, με απώτερο σκοπό το κομματικό και προσωπικό κέρδος.

Εύλογα, λοιπόν, προκύπτει ότι οι δύο παραπάνω διαφορετικοί κόσμοι βρίσκονται στην ίδια τροχιά. Αποξενωμένοι από τις πραγματικές ανάγκες, περισσότερο νοιάζονται για την ευμάρεια και τη συντήρηση των κεκτημένων τους. Εκτός του ότι στερούνται ενσυναίσθησης, δεν έχουν και καμιά επίγνωση των σοβαρότατων κινδύνων. Η απουσία αυτοσυνειδησίας χαρακτηρίζει αμφότερους.

Συγκρίνοντας το πρώτο με το δεύτερο κύμα της πανδημίας, πέρα από τις αμιγώς επιδημιολογικές πλευρές, καταλαβαίνουμε τις διαφορές. Την άνοιξη επιδείξαμε πρωτοφανή αυτοπειθαρχία. Ενστερνιστήκαμε τον επιστημονικό λόγο. Συμπολίτευση και αντιπολίτευση κράτησαν τον κορωνοϊό έξω από το πεδίο του κομματικού ανταγωνισμού. Στον καμβά του δημόσιου βίου υπερίσχυε η προστασία της δημόσιας υγείας.

Μαζί με την καλοκαιρινή ραστώνη, όμως, επανήλθαμε και στις κακές συνήθειες του παρελθόντος. Το μήνυμα χαλάρωσης που εξέπεμψε η κυβέρνηση ήταν αχρείαστο, λανθασμένο. Καλλιέργησε την αίσθηση ότι ξεμπερδέψαμε με το πρόβλημα. Και βεβαίως, οι συνέπειες αναμενόμενες. Προφανώς, η επανάκαμψη του κορωνοϊού ήταν δυναμικότερη. Το βλέπουμε σε Ελλάδα και Ευρώπη. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δεν συγκαλύπτει την απουσία προνοητικότητας. Ούτε δικαιολογεί τις αυτάρεσκες αντιλήψεις που κυριάρχησαν.

Το ότι η πλειονότητα των πολιτών επιβραβεύει τους πρωθυπουργικούς χειρισμούς, δεν σημαίνει ότι παραβλέπει τις παλινωδίες και ταλαντεύσεις. Ή την αποδεδειγμένη ανεπάρκεια κάποιων υπουργών. Το σίγουρο είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να πείσει για την καταλληλότητά του σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία. Και τούτο διότι συνδυάζει την απαιτούμενη πολιτικότητα με τη διαχειριστική του επάρκεια. Αν και εν τέλει θα κριθεί από την αποτελεσματικότητά του. Κι από το πώς θα αντιμετωπίσει τις δυσλειτουργίες στο κυβερνητικό σχήμα.

Σε περιόδους οξείας κρίσης εκείνο που μετράει είναι η στιβαρότητα της ηγεσίας. Η στοχοπροσήλωσή της στο πρόβλημα, χωρίς να παγιδεύεται σε λογικές αυταρέσκειας. Την αυτονόητη αυτή παραδοχή φαίνεται να αγνοεί η αντιπολίτευση -  ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ. Η απομάκρυνσή της από τη γραμμή πλεύσης που ακολούθησε κατά το πρώτο κύμα, την καθιστά αναξιόπιστη και αφερέγγυα. Η προσπάθειά της να εκμεταλλευτεί κομματικά τον κορωνοϊό την εκθέτει. Το άγχος είναι εμφανές. Οι αντιφάσεις της, κραυγαλέες.

Από τη μια εγκαλεί την κυβέρνηση για χαλαρότητα και έλλειψη στρατηγικής ως προς την υγειονομική κρίση. Από την άλλη, όταν λαμβάνει αυστηρά μέτρα, την κατηγορεί για αυταρχισμό. Τα όσα συνέβησαν με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου είναι αποκαλυπτικά. Επιχείρησε την πολιτική αξιοποίηση, καταφεύγοντας σε σκιαμαχίες και φαντασιώσεις. Με διγλωσσίες και αμφισημίες τροφοδότησε, έστω και άθελά της, την αμεριμνησία που ήδη υπάρχει σε τμήμα της κοινωνίας.

Οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ δυσκολεύονται να κατανοήσουν πως η αντιπαράθεση που επέλεξαν με την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδεικνύεται ανεπίκαιρη και αντιπαραγωγική. Στην ουσία, εξυπηρετούν τα σχέδιά του. Στην εποχή της πανδημίας, η αξία του αντιπολιτευτικού λόγου δεν διασφαλίζεται με παρωχημένα κλισέ και ξεπερασμένες συνταγές. Πόσω μάλλον όταν αυτός ενδύεται τον μανδύα της προοδευτικότητας. Έτσι Τσίπρας και Γεννηματά, βρίσκονται σε δυσαρμονία με τη ζώσα πραγματικότητα. Κινδυνεύουν να ταυτιστούν με αντιλήψεις αμεριμνησίας και ανευθυνότητας, αλλά και -το χειρότερο- να τις πριμοδοτήσουν. 

^* Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας. 

Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY A.E.