Η πολτοποίηση πνευματικών αξιών

Της Μαρίας Λιονάκη

Είναι κάποιες ειδήσεις που έρχονται στο φως στα Μέσα Κοινωνικής δικτύωσης που  δε θες να τις πιστέψεις. Τα οποία «Μέσα» έχουν χίλια κακά, μα έχουν και δυο τρία  καλά. Τους φίλους που εντοπίζεις μετά από χρόνια (να δεις ποιος κακόπεσε περισσότερο,) τις προσεχείς πολιτιστικές εκδηλώσεις που μαθαίνεις κι αυτές τις ειδήσεις.

Μα αλήθεια πολτοποιήθηκαν τα βιβλία του εκδοτικού οίκου Γαβριηλίδη από τις πιστώτριες τράπεζες ;  Στο άψε σβήσε, εν μια νυκτί;  Τι δηλαδή υπήρχε βιάση να αδειάσει, να  αξιοποιηθεί ο χώρος που διέμεναν, που είχαν ζήσει τα όμορφα και  τα άσχημα αυτής της ζωής, χαρές και λύπες,  αγάπες, χωρισμούς, σχέσεις  κι απουσίες  και έπρεπε όπως όπως να φυγαδευτούν;  Σαν τους παρανόμους, τους διωκόμενους; Τους παρείσακτους, που δεν τους θέλει κανείς; Τα αζήτητα βρέφη που άφηναν σε βρεφοδόχους, έξω από πόρτες μια άλλη εποχή; Υπήρχε τέτοια πρεμούρα,  ήταν έτοιμη η επένδυση, στην πόρτα οι κεφαλαιούχοι, είχε ανακοινωθεί ο πλειστηριασμός και δεν τους έπαιρνε ο χρόνος; Στην Ελλάδα που ως να εξαγγελθεί το έργο και να γίνει πράξη έχουν μεσολαβήσει τρεις γενιές; Κι αν;

Δεν προλάβαιναν δηλαδή να τα συσκευάσουν και να τα στείλουν σε βιβλιοθήκες σχολείων, φυλακών, κλινικών ειδικών θεραπειών, ιδρυμάτων; Δεν είχαν αναλογιστεί πόσος αγώνας γίνεται και πόσα χρόνια παίρνει  για να εμπλουτιστεί μια σχολική βιβλιοθήκη ή μια  βιβλιοθήκη σε ένα Κέντρο προστασίας ηλικιωμένων;  Πόσο πολύτιμα μπορεί να είναι  για κάποιους ανθρώπους με δεινή θέση, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής τους, ανθρώπους που διαβιούν μεγάλα διαστήματα  σε νοσοκομεία, φυλακισμένους με τον άπειρο ελεύθερο χρόνο,  την κακή ψυχολογία και τη μορφωτική ανάγκη; Δεν υπήρχε χρόνος και χάθηκαν τόσο άδικα τόσα  βιβλία;

Κι εγώ έφτιαχνα τη σοφίτα που έχω τη βιβλιοθήκη μου τις προάλλες  και είχα και πίεση χρόνου γιατί δούλευα μετά και περίμενα και κάτι δεύτερα ξαδέρφια να με επισκεφτούν , μα πρόλαβα και πήρα μερικές κούτες  από το καφέ της γειτονιάς (που μου τον πετυχαίνει το fredo καπουτσίνο)   κι έβαλα μέσα, έτσι  ατάκτως εριμμένα, χωρίς ιδιαίτερη στοίχιση και θεματική  αντιστοίχιση, όσα βιβλία δεν μου ήταν άκρως απαραίτητα, δεν είχαν αφιερώσεις  και δεν είχα συναισθηματική εμπλοκή. Τα οποία διέθεσα.  Έτσι  οι θεματογραφίες των αρχαίων πήγαν  στο συνάδελφο που διδάσκει αρχαία, τα παιδικά στο Δημητράκη, το γιο του επιπλοποιού μου που τον είχε φέρει τις προάλλες  μαζί του και τα παίρνει τα γράμματα και τα μυθιστορήματα, μαζί με τα ιστορικά βρήκαν τον τόπο τους στη βιβλιοθήκη του σχολείου μας. Άρα αφού εμένα μου πήρε τόσο λίγο χρόνο, δεν ήταν θέμα χρόνου.

Μήπως τότε  ήταν θέμα νόμου;   Πρέπει δηλαδή το προϊόν εταιρείας υπό διάλυση, επαγγελματικού χώρου σε χρεοκοπία να καταστραφεί κι όχι με κάποιο τρόπο να διατεθεί; Δεν υπάρχει δηλαδή  δικαίωμα να δωριστεί ; Αλλιώς, φορολογείται επιπλέον η εταιρεία ή υπάρχουν κυρώσεις; Κι αν ισχύει κάτι τέτοιο ο νόμος είναι αμείλικτος, χωρίς δικαίωμα εξαίρεσης σε τέτοιες περιπτώσεις; Και τελικά πόσα βιοτικά αγαθά πετιούνται, αντί να προωθούνται εκεί που υπάρχουν ανάγκες;

Είναι δυνατόν πνευματικά αγαθά, που είναι αποτέλεσμα μεγάλου μόχθου, πολύωρης προσπάθειας,  σπουδών, σπάνιου ταλέντου και δεξιότητας  να  απαξιώνονται τόσο, να αντιμετωπίζονται σαν σκουπίδια, να τυχαίνουν τέτοιας αντιμετώπισης; Θα τρίζουν τα κόκαλα των σπουδαίων μας  πεζογράφων και ποιητών. Όλων αυτών που απαρτίζουν την πνευματική κληρονομιά του τόπου μας.  Δικαιολογημένα λοιπόν  αντιδρούν οι συγγραφείς που καταστράφηκαν  τα βιβλία τους, χωρίς να ενημερωθούν (βιβλία δυσεύρετα, παλιές εκδόσεις). Δικαιολογημένα επίσης πρέπει να αντιδρούν   οι σύγχρονοι λογοτέχνες μας  που με τις λέξεις τους μας ταξιδεύουν, που μας βγάζουν από τη μιζέρια της καθημερινότητας, δίνοντας  μορφή στα όνειρα μας, δρόμους στη φαντασία μας, πλάθοντας  ήρωες  που μας συντροφεύουν στις μοναχικές μας στιγμές. Φυσικό ακόμη είναι να αντιδρούν όσοι έχουν ταχθεί να υπηρετούν τις τέχνες και τον πολιτισμό.

Πώς να μη συνδέσεις ένα τέτοιο γεγονός με απαξίωση των μορφωτικών αγαθών και θρίαμβο της ύλης και του χρήματος στη σύγχρονη εποχή; Με αδιαφορία για καθετί πνευματικό; Πώς να μη θυμηθείς το κλείσιμο των βιβλιοπωλείων την περίοδο της καραντίνας;  Λες κι αναμενόταν οι ίδιες ουρές αλυσίδας καταστημάτων  ένδυσης και θα γινόταν το αδιαχώρητο στα βιβλιοπωλεία, λες κι μόνο η τροφή του σώματος που διοχέτευαν τα σούπερ μάρκετ είχε αξία κι όχι του πνεύματος και της ψυχής. Πώς να μην το γενικεύσεις και να σκεφτείς ότι ζούμε σε μια εποχή με λάθος προσανατολισμούς, λάθος πρότυπα; Που οι εκπομπές ριάλιτι, μαγειρικής  έχουν πέραση και γίνονται ήρωες οι  πρωταγωνιστές τους (είδαμε τη θερμή τους υποδοχή από τον εξωτικό τόπο), ενώ υπάρχει αδιαφορία για μορφωτικές εκπομπές;

 Κι  αν έχει όντως εντοπιστεί αυτή η λάθος τάση  από όσους κατέχουν καίριες  θέσεις δε θα έπρεπε να προλαμβάνονται τέτοιες απαξιώσεις, όπως η συγκεκριμένη πολτοποίηση βιβλίων και να γίνονται προσπάθειες αλλαγής νοοτροπίας;  Ναι σίγουρα η πολτοποίηση βιβλίων αποτελεί πολτοποίηση πνευματικών αξιών!

Δείτε επίσης:

Σάλος από την πολτοποίηση βιβλίων εκδοτικού οίκου!