Του Παναγιώτη Ν. Πρινιωτάκη*
Με πρόσχημα την καταπολέμηση του κορωνοϊού, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, ζήτησε και έλαβε από το Ουγγρικό Κοινοβούλιο υπερεξουσίες, δηλαδή συγκέντρωσε μεγάλο μέρος των πολιτειακών εξουσιών της χώρας στο πρόσωπό του αποκλειστικά. Πρόκειται για πράξη που κατάφωρα παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φτάνει στα όρια μίας συνταγματικής εκτροπής.
Με τις υπερεξουσίες αυτές, ο Όρμπαν μπορεί να διοικεί τη χώρα του μέσω διαταγμάτων, παρακάμπτοντας τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Επίσης, μέσω της αυστηροποίησης του νομικού πλαισίου για την διασπορά ψευδών ή αναληθών ειδήσεων, προβαίνει σε ωμή πράξη λογοκρισίας κατά των δημοσιογράφων και ποινικοποιεί οποιαδήποτε – μη αρεστή στο καθεστώς - δημόσια εκφραζόμενη άποψη. Ο στόχος του μέτρου δεν είναι προφανώς η προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά η μη κριτική στην κυβερνητική πολιτική. Κανείς δεν εγγυάται ότι όταν παρέλθει η κρίση του κορωνοϊού, θα αρθούν και τέτοιου είδους ακραία μέτρα περιορισμού της ελευθερίας γνώμης και έκφρασης.
Ο γερμανικός τύπος υποδέχθηκε με έντονες επικρίσεις τις ενέργειες του Ούγγρου πρωθυπουργού, ενώ για «κορωνο - δικτατορίσκο», έκανε λόγο η Deutsche Welle. Σε αυτό το πλαίσιο, κριτική δέχτηκε ως «ήπια» η τοποθέτηση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία επέκρινε μεν τις ενέργειες παραβίασης των Ευρωπαϊκών αξιών – όπως προκύπτουν από τις συνθήκες της Ένωσης - από κράτη μέλη της ΕΕ, αρνήθηκε δε να κατονομάσει και να καταδικάσει ρητά την Ουγγαρία.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που υφίσταται η παγκόσμια κοινότητα, όπως και η Ουγγαρία, οδήγησε τον Όρμπαν σε μία εξαιρετικά ακραία πολιτική πράξη. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά. Έχει εκφράσει αρκετές φορές στο παρελθόν ακραία ρητορική, με αποκορύφωμα το 2016 όταν είχε έρθει σε ανοικτή σύγκρουση με τη χώρα μας ζητώντας τη δημιουργία φράκτη στα σύνορα της Β. Μακεδονίας – Βουλγαρίας με την Ελλάδα, για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι ενέργειες του Όρμπαν είναι σίγουρα επικίνδυνες για τη δημοκρατική τάξη, τις συνταγματικές ελευθερίες και προμηνύουν δυσοίωνο μέλλον για την Ουγγαρία. Όσο συνολικά η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν τις καταγγέλλει ρητά και με ευθύτητα, όσο αρκείται σε γενικόλογες ανακοινώσεις, όσο δεν προτάσσει την ενότητα που είναι αναγκαία μεταξύ Βορρά και Νότου ανεχόμενη τις προκλητικές συμπεριφορές μερίδας χωρών του «Βίσεγκραντ», τόσο θα οδηγείται σε μεγαλύτερες οξύνσεις και πολυδιασπάσεις, ενώ πολλαπλοί κίνδυνοι θα ελλοχεύουν.
Η νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα μπορεί να γραφτεί και διαφορετικά. Όχι με το κακό παράδειγμα της Ουγγαρίας. Τηρώντας «αποστάσεις ασφαλείας» από τέτοια παραδείγματα, ίσως τελικά να μην κινδυνεύσει να τεθεί σε «καραντίνα» η ίδια μας η Δημοκρατία.
* α. Δικηγόρου, μεταπτυχιακού φοιτητή στο Βερολίνο
