Η παρακμή και ο ευτελισμός της πολιτικής

του Γιώργου Πανταγιά*

Αρκετοί είναι στις μέρες μας οι εκπρόσωποι της πολιτικής τάξης που με τον λόγο και τη συμπεριφορά τους, προκαλούν το λιγότερο θυμηδία. Η έλλειψη ποιότητας, σοβαρότητας και επάρκειας τούς εκθέτει ανεπανόρθωτα.

Πρόκειται για περιπτώσεις απαίδευτων ή άξεστων ανθρώπων. Μοναδικό πλεονέκτημά τους είναι η αποδοχή τους από μια μερίδα εκλογέων, καθώς και η κομματική στήριξη που απολαμβάνουν. Έτσι, άλλωστε, εξηγείται και η επικράτησή τους. Αν και αναλφάβητοι πολιτικά, συμμετέχουν στον δημόσιο βίο εκφράζοντας αλλόκοτες απόψεις. Το χειρότερο, επιβραβεύονται με αξιώματα.

Γεγονός είναι ότι τέτοια «φρούτα» υπάρχουν σε όλους τους κομματικούς χώρους. Μάλιστα, μας εκπροσωπούν όχι μόνο στην ελληνική Βουλή, αλλά και στο Ευρωκοινοβούλιο. Βέβαια, η ευθύνη δεν είναι δική τους. Ανήκει σε εκείνους που τους ψηφίζουν. Και πρωτίστως στις ηγεσίες, οι οποίες τους επιλέγουν και τους ανέχονται.

Κάποτε ο βουλευτής και ο ευρωβουλευτής ξεχώριζαν για την προσωπικότητά τους, για το εγνωσμένο κύρος τους, την πνευματική και πολιτική τους συγκρότηση. Αναμφίβολα, δεν ανήκαν όλοι στην κοινωνική και οικονομική ελίτ. Ωστόσο, διακρίνονταν για το ήθος και τις αγωνιστικές τους περγαμηνές. Το κυριότερο, ανταποκρίνονταν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα στον ρόλο τους.

Αρκεί να αναλογιστούμε εμβληματικές παρουσίες που κοσμούσαν τη δημόσια ζωή. Μια  πλειάδα άξιων και ικανών ανθρώπων, όπως ο Παπαγιαννάκης, ο Αυγερινός, ο Τσάτσος, ο Τρίτσης, ο Πεσμαζόγλου,  ο Κοντογιαννόπουλος, ο Σουφλιάς, ο Μάνος, και άλλοι, έβαζαν ψηλά τον πήχυ της πολιτικής με τις ιδέες και τις αρχές τους. Της προσέδιδαν αξία με τον ουσιαστικό, σοβαρό και κόσμιο λόγο τους.

Το ίδιο συνέβαινε και με τους περισσότερους ηγέτες.  Με την επάρκεια, τη στιβαρότητα, τη στρατηγική σκέψη και το πολιτικό τους βάθος διέπρεψαν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Κώστας Σημίτης, ο Κωστής Στεφανόπουλος. Αλλά και ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Ηλίας Ηλιού, ο Λεωνίδας Κύρκος και η Μαρία Δαμανάκη.

Βλέποντας και ακούγοντας σήμερα τους διαφόρους νεόκοπους της πολιτικής, εύκολα  αντιλαμβάνεσαι την παρακμή και τον ευτελισμό της. Η άνθηση του λαϊκισμού και του ανορθολογισμού στα χρόνια της κρίσης έβγαλε στον αφρό αρκετά υποκείμενα της υποκουλτούρας, τα οποία εκτοξεύουν ακατάληπτες γελοιότητες και φαιδρότητες. Ανέδειξε δε αρχηγούς κομμάτων που υπολείπονται ηγετικότητας και επάρκειας. Ενώ βρέθηκαν εκτός πολιτικής δυναμικές και πολυσχιδείς προσωπικότητες, όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Ο ιστορικός ηγέτης της ιταλικής Αριστεράς Ενρίκο Μπερλινγκουέρ είχε πει κάποτε πως η κρίση της πολιτικής οφείλεται στην ανίκητη δύναμη των μετριοτήτων, των απαίδευτων και των ιδεολογικά αναλφάβητων.

Ο εσμός των απολίτικων, ανερμάτιστων και πολιτικά αγράμματων, τύπου Γεωργούλη και Τζάγκρη -για να σταθώ σε δύο πρόσωπα της τρέχουσας επικαιρότητας- είναι δείκτης κατάπτωσης.