Του Δημήτρη Βρύσαλη
"4ήμερη εργασία στην Ευρώπη αλλά 6ήμερη στην Ελλάδα λόγω της ιδεοληψίας της κυβέρνησης": Κάτι τέτοια σχόλια κυριαρχούν στην «κριτική» που κάνουν οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας στη ΝΔ για το νέο ξεχείλωμα του εργάσιμου χρόνου. Μια κριτική «κομμένη και ραμμένη» στο δόγμα του ξεπλύματος της ΕΕ και της βάρβαρης πολιτικής της, στο οποίο συναντιούνται όλα τα αστικά κόμματα.
Κι αυτό γιατί ουσιαστικά ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ επικαλούνται τους νόμους και τις ευρωπαϊκές Οδηγίες για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, που δίνουν στην εργοδοσία το «ελεύθερο» να βάζει τους εργαζόμενους για δουλειά 10ωρα και 12ωρα, και αντί να πληρώνει υπερωρίες, να τις αντισταθμίζει με ρεπό. Αυτό άλλωστε προβλέπει ο αντεργατικός νόμος Χατζηδάκη του 2021, ο οποίος είχε προκαλέσει πανεργατικό ξεσηκωμό με μεγάλες απεργίες και άλλες κινητοποιήσεις. Θυμίζουμε μάλιστα ότι τα μισά του άρθρα τα ψήφισε και ο τότε «ενιαίος» ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που εξηγεί προφανώς και το σημερινό ξέπλυμα που κάνει στη «διευθέτηση» μέσα από την επίκληση των «βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών».
Για να δούμε όμως τι πραγματικά επικαλούνται; Ποια είναι τα «πιλοτικά 4ήμερα» και τα προγράμματα του «ανθρώπινου καπιταλισμού»;
Η Ισλανδία υπήρξε από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσαν πιλοτικά τέτοιο πρόγραμμα, από το 2015 έως το 2019, το οποίο αφορούσε 2.500 εργαζόμενους. Διακηρυγμένος στόχος ήταν η αύξηση της παραγωγικότητας, την οποία βέβαια οι εργαζόμενοι δεν θα λάμβαναν ως αύξηση στον μισθό τους, αλλά ως επιπλέον «ελεύθερο χρόνο»
. Στο Βέλγιο, η κυβέρνηση προώθησε τη δυνατότητα 4ήμερης εργασίας με αύξηση του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου έως και κατά 1μιση ώρα.
Στη δε Ισπανία, το πιλοτικό πρόγραμμα 4ήμερης εργασίας, που η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει, αφορούσε περίπου 6.000 εργαζόμενους σε 200 επιχειρήσεις, οι οποίες θα έπαιρναν ως αντάλλαγμα 250.000 ευρώ κατά μέσο όρο από τον κρατικό προϋπολογισμό, προκειμένου «να μειωθεί το ρίσκο» των επιχειρηματιών. Συνεπώς, από άλλο δρόμο το συγκεκριμένο πρόγραμμα φορτώνεται στους εργαζόμενους.
Στην Πορτογαλία, όπου έγινε ένα ακόμα τέτοιο πείραμα το 2023, η σχετική κυβερνητική απόφαση προέβλεπε ότι «ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας μπορεί να είναι 32, 34 ή 36 ώρες».
Η επονομαζόμενη λοιπόν «4ήμερη εργασία», όπου δοκιμάστηκε ή όπου εφαρμόζεται, έχει ως απαράβατο όρο να βγαίνει η ίδια δουλειά σε λιγότερο χρόνο. Αυτή είναι και η ουσία της εντατικοποίησης, έτσι θωρακίζεται η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, με την εργοδοσία να εξασφαλίζει ότι η παραγωγή θα αυξάνεται σε λιγότερο χρόνο και με μικρότερο κόστος.
Γι' αυτό και στη χώρα μας ο ΣΕΒ διαχρονικά ζητάει μεγαλύτερη ευελιξία, γι' αυτό και την τελευταία 10ετία έχει απογειωθεί η μισοδουλειά και η εκ περιτροπής εργασία, με τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ να δείχνουν π.χ. ότι το 2023 κάθε μέρα απολύονταν 8.486 μισθωτοί!
Όμως, αντί να ψάχνουν παραδείγματα από το εξωτερικό για τα περιβόητα 4ήμερα, οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ μπορούν να ρίξουν μια ματιά στους μεταλλωρύχους της Χαλκιδικής. Εκεί που η εργοδοσία - εργολάβος του κολοσσού της «Ελληνικός Χρυσός» επιδίωξε πράγματι να επιβάλει 4ήμερη εργασία με 12ωρη δουλειά, αφού έτσι εξοικονομούσε συνολικά περισσότερο χρόνο και πόρους κατά τη διάρκεια της εξόρυξης και της επεξεργασίας του μεταλλεύματος. Σχέδια που κουρέλιασαν οι εργαζόμενοι με τις μεγάλες απεργιακές τους κινητοποιήσεις, κατοχυρώνοντας το 8ωρο, και που αν είχαν ακούσει τις ...συμβουλές της σοσιαλδημοκρατίας θα ήταν άλλος ένας κλάδος με σμπαραλιασμένο το ωράριο.
*Ο Δημήτρης Βρύσαλης είναι πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων ΠΑΓΝΗ, Μέλος της Γ.Σ. της ΠΟΕΔΗΝ
