Η μόνιμη νοσηρότητα της πολιτικής ζωής

Του Γιώργου Πανταγιά^*

Έπειτα από μια περιπέτεια υγείας οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει συνήθως βλέπουν αλλιώς τη ζωή. Κάνουν αναθεωρήσεις, επανεξετάζουν τις επιλογές και τις συμπεριφορές τους. Αποστρέφονται τα μικρά και τα ευτελή. Αντιπαρέρχονται τους αχρείαστους ανταγωνισμούς και τους εγωισμούς. Γίνονται περισσότερο νηφάλιοι, ή και πιο στοχαστικοί. 

Με απλά λόγια, αντιμετωπίζουν τα προβλήματα με διαφορετικό τρόπο, προσπαθώντας να τα υπερβούν με το λιγότερο κόστος. Και προπαντός αναπτύσσουν γόνιμες σχέσεις με το περιβάλλον, στο οποίο κινούνται. Κι αυτό γιατί τα βιώματά τους λειτουργούν σαν καταλύτης, προκειμένου να βρουν τις απαραίτητες ισορροπίες τόσο με τον εαυτό τους όσο και με τους άλλους. Με τον αναστοχασμό αποβάλλουν παλιές αντιλήψεις. Αναζητούν νέες και δημιουργικές ιδέες.

Όπως συμβαίνει στη ζωή αντίστοιχα και στην πολιτική, θα ήταν εύλογο μετά τη χρεοκοπία της χώρας να είχαν πραγματοποιηθεί αλλαγές και αναπροσαρμογές. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δε συνέβη. Ακόμη και τώρα που βρισκόμαστε εν μέσω πρωτοφανούς πανδημίας. Η εγχώρια σκηνή μένει προσκολλημένη στις κακές συνήθειες. Οι εκπρόσωποί της, όποια κομματική τοποθέτηση κι αν έχουν, στην πλειονότητά τους πολιτεύονται εκτός τόπου και χρόνου.

Δέσμιοι ή επιρρεπείς στον ανορθολογισμό, αδυνατούν να αντιληφθούν τις επιζήμιες συνέπειές του. Ουσιαστικά, συμπεριφέρονται σαν να μη μεσολάβησε καμία κρίση - οικονομική, υγειονομική. Αμέριμνοι ακολουθούν τους γνώριμους δρόμους, οι οποίοι μας οδήγησαν στα αδιέξοδα. Αντί να αναλογιστούν τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν και να προσαρμοστούν σε αυτές, πράττουν το ακριβώς αντίθετο. 

Στην πραγματικότητα, αδιαφορούν για την υγεία της πολιτικής ζωής του τόπου, η οποία νοσεί σοβαρά. Όχι μόνο δεν δείχνουν την παραμικρή μέριμνα, τουναντίον επιβαρύνουν περαιτέρω την κατάστασή της. Τα κόμματα, εγκλωβισμένα στον μικρόκοσμό τους, ταλανίζονται από ιδεοληψίες, αγκυλώσεις και εμμονές. Ο αναχρονιστικός πυρήνας τους διατηρείται ανθεκτικός και αναλλοίωτος. Οι ηγεσίες τους είτε αποτελούν οργανικό κομμάτι του, υπηρετώντας συντηρητικές και λαϊκιστικές απόψεις. Είτε δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβληθούν, υιοθετώντας νοθευμένες  επιλογές.

Τα φαινόμενα δυσαρμονίας της κομματικής τάξης με την εποχή μας, κάθε άλλο παρά λίγα είναι.  Δεν πρόκειται για σποραδικά και παροδικά κρούσματα. Ούτε εκδηλώνονται μονάχα από τους λεγόμενους γραφικούς. Αντιθέτως, είναι μόνιμα και συνεχή. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η χρεοκοπία δεν στάθηκε αφορμή για τις αναγκαίες  μεταβολές και αναπροσαρμογές. Άφησε άθικτη την κομματοκρατία. Το χειρότερο, δεν αποτέλεσε την απαρχή για αναθεώρηση  των πεποιθήσεων, των στάσεων και των συμπεριφορών, οι οποίες  αφήνουν ανοιχτές τις πληγές της κρίσης.

Αναμφίβολα και δεν είναι στραβός ο γιαλός. Στραβά αρμενίζουν  πολλοί από εκείνους που ενσαρκώνουν και εκφράζουν την πολιτική τάξη. Την ώρα που η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ισχυρό κύμα του κορωνοϊού, στο επίκεντρο του δημόσιου βίου κυριαρχούν οι αψιμαχίες και η μικροπολιτική. Οι άγονες αντιπαραθέσεις και οι αντιπαλότητες. Τα μείζονα ζητήματα του τόπου και της οικονομίας δεν φαίνεται να απασχολούν τα κομματικά επιτελεία.

Μετά τον Λιγνάδη, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στον Κουφοντίνα. Η διαχείριση των συγκεκριμένων υποθέσεων μετατρέπεται σε όπλο φθοράς των αντιπάλων. Το σημαντικότερο είναι ότι οι περιπτώσεις αυτές, ανεξάρτητα από τις απόψεις που υποστηρίζουν οι αντιμαχόμενες πλευρές, επιτείνουν την κρίση εμπιστοσύνης των πολίτων απέναντι στο πολιτικό σύστημα και στους θεσμούς.

Τελικά, οι διάφοροι εκπρόσωποί μας εξακολουθούν να πολιτεύονται εκτός πραγματικότητας - υγειονομικής, οικονομικής, κοινωνικής. Η χρεοκοπία, αλλά και η πανδημία, δεν τους έκαναν σοφότερους. Δεν τους συνέτισαν ούτε τους ωρίμασαν. Ο παλιός κακός εαυτός τους παραμένει αλώβητος. Η παρακμή επισκιάζει τις δημιουργικές και προοδευτικές δυνάμεις σε συμπολιτευόμενο και αντιπολιτευόμενο χώρο. Τα σύνδρομα του παρελθόντος κρατούν την πολιτική ζωή σε μια μόνιμη νοσηρότητα. 

^* Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας. 

Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY A.E.