«Η Κυβέρνηση οδηγεί σε ακραία φτώχεια χιλιάδες νοικοκυριά, καταργώντας κάθε έννοια δικαίου»

Του Σωκράτη Βαρδάκη

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που γίναμε μάρτυρες ακόμη ενός κακοπαιγμένου μονόπρακτου από την κυβέρνηση. Από το βήμα της ΔΕΘ, ακούσαμε τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη να υποστηρίζει με θέρμη ότι η πρώτη κατοικία προστατεύεται μέχρι τις 31/12/2020, κι όμως καμία οριζόντια προστασία δε νομοθέτησε η κυβέρνηση και αρκεί μία ματιά το Σχέδιο του Νέου Πτωχευτικού Νόμου για να ανακαλύψει κανείς τη σοκαριστική αλήθεια.

Κεντρικό ρόλο στην όλη διαδικασία θα διαδραματίζει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού τομέα στο οποίο το Δημόσιο παραχωρεί σχετικά καθήκοντα και αρμοδιότητες και επιλέγεται μετά από υποβολή προσφορών, προκειμένου να εκτελέσει τρεις βασικές υποχρεώσεις: την απόκτηση της κύριας κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, τη μίσθωσή του σε αυτόν και τη μεταβίβασή του σε αυτόν.

Και ποιος αλήθεια νοείται ως «ευάλωτος οφειλέτης»; Παραμένει ασαφές , καθώς με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών θα καθορίζεται ειδική επιτροπή που θα κρίνει ποιος θεωρείται «ευάλωτος» και ποιος όχι, ποιος θα έχει δικαίωμα να πτωχεύσει και να χάσει σταδιακά την περιουσία του και ποιος δε δικαιούται ούτε καν αυτό. Βέβαια, σύμφωνα με τις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου που κατατέθηκε τις προηγούμενες ημέρες, για πρώτη φορά προβλέπεται η πτώχευση φυσικών προσώπων, η οποία μπορεί να κηρυχθεί από τον ευάλωτο οφειλέτη, μπορεί όμως να ζητηθεί και από τους ίδιους τους πιστωτές, να τον εξαναγκάσουν, εν ολίγοις, σε πτώχευση!

Ο οφειλέτης, λοιπόν, καλείται να επιλέξει αν θα καταθέσει αίτημα μεταβίβασης ή μίσθωσης της κύριας κατοικίας του, τους όρους της οποίας, βεβαίως καθορίζει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο ιδιοκτήτης, πλέον, θα πληρώνει ενοίκιο για το σπίτι του, μετά από υπογραφή σύμβασης μίσθωσης, κάθε παράμετρο της οποίας θα καθορίζει ο Ιδιωτικός Φορέας! 

Ανατριχίλα προκαλούν τα ψιλά γράμματα της σχετικής διαδικασίας, καθώς η μίσθωση δεν προσβάλλεται για κανένα λόγο μέχρι τη συμβατική λήξη, δεσμεύονται και οι διάδοχοι ανεξαρτήτως αιτίας και ο οφειλέτης καλείται να πληρώνει ενοίκιο για 12 έτη, το ύψος του οποίου θα αλλάζει κάθε χρόνο, καθώς αυτό «ορίζεται με βάση απόδοση που αντιστοιχεί στο μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου, με κυμαινόμενο επιτόκιο, που ίσχυε σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά τον τελευταίο μήνα, για τον οποίο υφίσταται μέτρηση, αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας». Οι οφειλέτες, δηλαδή, που είχαν την ατυχία να βρεθούν σ’ αυτή τη δύσκολη θέση, δεν δικαιούνται ούτε να καταβάλουν ένα σταθερό ποσό μηνιαίως για το ίδιο τους το σπίτι, αντιθέτως θα είναι έρμαια ενός πολύπλοκου αλγόριθμου μέσων τιμών και κυμαινόμενων επιτοκίων.

Να σημειωθεί ότι, αν το νοικοκυριό είναι συνεπές για 12 χρόνια στο ενοίκιό του, θα μπορεί, εφόσον βέβαια έχει τα χρήματα που καθορίζονται ως αντίτιμο επαναγοράς, σύμφωνα με την αξία που θα έχει το ακίνητο όταν ασκήσουν το σχετικό δικαίωμα, να προχωρήσει σε επαναγορά του ακινήτου. Ο ιδιοκτήτης δηλαδή της κατοικίας, αφού πληρώνει για 12 χρόνια ένα απροσδιόριστο ενοίκιο, θα μπορεί μετά να αγοράσει ξανά στο σπίτι του, πληρώνοντας την τότε εμπορική του αξία, χωρίς να αφαιρούνται από το ποσό τα ενοίκια που κατέβαλε τόσα χρόνια, ούτε ό,τι είχε πληρώσει από το αρχικό δάνειο!

Και σα να μην έφτανε αυτό, αρκεί μία ασυνέπεια του οφειλέτη στα ενοίκια για 3 μήνες, για να καταγγελθεί η μίσθωση από τους πιστωτές, στερώντας οριστικά και αμετάκλητα το δικαίωμα του οφειλέτη να αποκτήσει ξανά το σπίτι του.

Να μην ξεχάσουμε, φυσικά, και το πολυδιαφημιζόμενο επίδομα ενοικίου (που θα δικαιούνται κάποιοι από τους οφειλέτες, υπό προϋποθέσεις), το οποίο θα κατευθύνεται απευθείας στον Φορέα για συμψηφισμό. Ποιος θα δικαιούται το επίδομα; Και γι’ αυτό θα αποφασίζει ο Υπουργός Οικονομικών, στον οποίο παραπέμπουν συχνά οι σχετικές διατάξεις για διευθέτηση ειδικών ζητημάτων.

Θα έλεγε κανείς ότι από την Κυβέρνηση μας κάνουν μια κακόγουστη φάρσα, αν δεν καθορίζονταν από τα παραπάνω οι τύχες χιλιάδων οφειλετών. Νοικοκυριά, επαγγελματίες, έμποροι, μικροί επιχειρηματίες οδηγούνται σε ασφυξία με τον Νέο Πτωχευτικό Νόμο. Ένα νοικοκυριό θα πτωχεύει, πλέον, όπως μία επιχείρηση κι ένας επαγγελματίας όπως ένας έμπορος, χωρίς δυνατότητα άσκησης οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας για 3 ολόκληρα χρόνια! 

Ο Νέος Πτωχευτικός Νόμος σαρώνει τα πάντα, καθώς κάθε εισόδημα που έχει ένας δανειολήπτης που πτωχεύει, το οποίο υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (611€/μήνα), θα κατάσχεται και θα αποδίδεται στους πιστωτές του.

Ας σταματήσει επιτέλους η κυβέρνηση να κοροϊδεύει τον κόσμο που αγωνιά. Η πρώτη κατοικία δεν έχει πλέον καμία προστασία. Το «ΓΕΦΥΡΑ» δεν είναι πρόγραμμα προστασίας πρώτης κατοικίας, όπως διατείνονταν από τη ΝΔ, αλλά προσωρινής επιδότησης της δόσης δανειοληπτών που έχουν πληγεί από την πανδημία. Καμία «δεύτερη ευκαιρία» δεν υπάρχει, καμία ουσιαστική μέριμνα.

Αντίθετα, νοικοκυριά οδηγούνται σε απώλεια της πρώτης κατοικίας τους, αδύναμοι δανειολήπτες σε πτώχευση και κατά συνέπεια σε απώλεια της περιουσίας τους, ομοίως μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες, οι οποίοι θα δουν τις επιχειρήσεις τους να φεύγουν από τα χέρια τους και να ρευστοποιούνται, καταλήγοντας ως παχυλός τζίρος, συγκεντρωμένος σε μεγάλες επιχειρήσεις. Μόνοι ωφελημένοι οι αιώνιες αγαπημένες της ΝΔ τράπεζες και όσοι συμπεριλαμβάνονται στον Ιδιωτικό Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης.

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι, όχι μόνο δε συνειδητοποιεί τις ιδιαίτερα δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες -οι οποίες έγιναν δυσμενέστερες με τις επιλογές των τελευταίων μηνών, αλλά κάνει και ό, τι μπορεί για να ξηλώσει κάθε δίχτυ προστασίας των αδύναμων δανειοληπτών, αφήνοντάς τους εντελώς εκτεθειμένους, βορά στα νύχια των πιστωτών, των οποίων την παντοδυναμία ενισχύει. 

Θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε σελίδες ολόκληρες επισημαίνοντας, αναλύοντας και κρίνοντας τον Νέο Πτωχευτικό Νόμο, φρίττοντας με τα όσα προβλέπει. Όμως απαιτούνται άμεσες λύσεις για την προστασία της λαϊκής στέγης. Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη απέρριψε τον Ιούλιο την τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία. που περιείχε διατάξεις οι οποίες θα διασφάλιζαν τους οφειλέτες και θα έδιναν μία ανάσα στα νοικοκυριά. Ούτε καν όταν επανήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία τον Σεπτέμβριο, ζητώντας με νέα τροπολογία παράταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας μέχρι το τέλος του 2020, ώστε να βρεθεί στο μεσοδιάστημα η κατάλληλη δέσμη μέτρων, συγκινήθηκε ο κ. Μητσοτάκης. Οι προθέσεις τους είναι πλέον ξεκάθαρες και θα μας βρούνε απέναντι όλους. 

*Ο Σωκράτης Βαρδάκης είναι βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής