Η ευθύνη μιας γενιάς

Του Φραγκίσκου Παρασύρη*

Κάθε περιπέτεια στον τόπο μας, ακολουθείται από μια μεγάλη αναγέννηση, από μια γενιά ανθρώπων που χτίζουν με αυτοπεποίθηση στα ερείπια των εθνικών μας ολέθρων. Ο Ατυχής Πόλεμος έφερε το κίνημα στο Γουδί και το Βενιζέλο, η Μικρασιατική καταστροφή την περιβόητη γενιά του ’30, η γερμανική κατοχή κι ο εμφύλιος τις γενιές του ’50 και του ’60, τον Μίκη, τον Μάνο και τόσους άλλους. Η Χούντα και η Κυπριακή εισβολή τη γενιά του Πολυτεχνείου. Αυτό το σταθερό μοτίβο εξηγεί ενδεχομένως την κάθε ιστορική φάση του Ελληνισμού, ακόμη και σε χρόνο ενεστώτα.

Σε αυτή τη διαδρομή το ΠΑΣΟΚ από το 1974 ως το 1981, ήταν το κίνημα που με έναν ανεπανάληπτο τρόπο συμπύκνωσε τις αγωνίες και τις ελπίδες του τόπου, σε μια απαράμιλλη συνάντηση δυναμικής και θέλησης του λαού για αλλαγή και απελευθέρωση. Δημιούργησε τον αγωγό μιας φιλόδοξης γενιάς που στις στάχτες του Κυπριακού θέλησε να χτίσει μια ισχυρή Ελλάδα.

Σήμερα είμαστε σε μια αντίστοιχη περίοδο. Βιώσαμε μια εθνική κρίση στην οικονομική και πολιτική της διάσταση και τώρα ζούμε στην ομίχλη της πανδημίας. Πορευόμαστε ωστόσο με έναν τρόπο κολοβό, καθυστερώντας να μπούμε στην αναγεννητική φάση.

Από αυτές τις συνθήκες προκύπτει η ανάγκη: μία άλλη γενιά ανθρώπων να εμπνευστεί ένα νέο προσανατολισμό, ένα καινούργιο όραμα για τον Ελληνισμό. Έναν δρόμο που θα λαμβάνει υπόψιν του όχι μόνον την ευημερία, την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά, αλλά και τους κινδύνους του δημογραφικού, την κατάρρευση της εκπαίδευσης, τη συρρίκνωση του πληθυσμού, τις επίμονες απειλές της Τουρκίας, την πρόκληση μιας πλημμυρίδας δύσκολα ενσωματώσιμων πληθυσμών και τελικά το χτίσιμο μιας νέας ταυτότητας για τους Έλληνες.

Παρόλα αυτά είναι ευτυχής συγκυρία, ότι δεν πρόκειται αποκλειστικά για ελληνικά προβλήματα.  Όλη η Ευρώπη είναι στον ίδιο βηματισμό, με γερασμένο πληθυσμό, με την βίωση των απειλών εξ Ανατολών, με την αδυναμία αφομοίωσης μεταναστών και με έκδηλη την ανησυχία για την υποχώρηση της πολιτισμικής της ταυτότητας. Η Γαλλία του Μακρόν, -προεδρεύουσα στην ΕΕ- δείχνει να συνειδητοποιεί ότι κάθε επιβουλή στην Ανατολική Μεσόγειο είναι και απειλή απέναντι στην Ευρώπη. Ότι η πληθυσμιακή μεταβολή στο εσωτερικό των Ευρωπαϊκών χωρών, ανατρέπει ή στην καλύτερη εκδοχή αναθεωρεί τις παραδοσιακές και θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Σε μια τέτοια συγκυρία, η Ελλάδα  πρέπει αξιοποιήσει τη δυναμική που αναπτύσσεται στο εσωτερικό της Ε.Ε. Η κοινή γνώμη στην Ευρώπη είναι ευνοϊκή απέναντί μας και μας βοηθά να αποκτήσουμε τη συνείδηση των προμάχων της ευρωπαϊκότητας και των δυτικών αξιών.

Αυτό είναι το υπόστρωμα πάνω στο οποίο καθαρά, όλος ο πολιτικός κόσμος, αλλά και ευρύτερα ο Ελληνισμός οφείλει να επικαθίσει. Αναγνωρίζοντας με ψυχραιμία τις προκλήσεις που έρχονται και φορτίζοντας με αυτοπεποίθηση το ψυχισμό του για μία νέα αναγεννητική διαδρομή.

Στην πραγματικότητα άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., διακηρυκτικά άλλοτε και συναινετικά στη Μεταπολίτευση, έχτισαν ένα ελάχιστο κοινό μέτωπο πατριωτισμού, μια αρραγή γραμμή υπεράσπισης εθνικών ζητημάτων. Στον αντίποδα, ο Σύριζα με μιάν ατζέντα απειλής της καταναλωτικής ευμάρειας και μόνο, δεν κατάφερε ποτέ με βεβαιότητα να ανταποκριθεί στις ευρύτερες αναζητήσεις του ελληνικού λαού για το μέλλον. Να προσφέρει δηλαδή την εθνική πυξίδα που είχε ανάγκη η χώρα.

Τη δεδομένη χρονική περίοδο, έρχεται η ανασύνταξη του ΠΑΣΟΚ ως καταλύτης που μπορεί να κομίσει μια άλλη ατζέντα για το μέλλον του τόπου. Ο Νίκος Ανδρουλάκης καλείται να  σηκώσει την ευθύνη για την ιστορική αναβίωση μιας παράταξης που ταυτίστηκε με τις πιο φωτεινές περιόδους της μεταπολίτευσης. Να συμβάλλει με τις δυνάμεις του, ώστε μια γενιά Ελλήνων να εμπνευστούν από έναν νέο και απολύτως ρεαλιστικό πατριωτισμό, απαλλαγμένο από φαντασιώσεις και μύθους. Να ξαναβρούμε –μαζί- τη χαμένη μας ελληνική αρχοντιά, που λησμονήθηκε μέσα στο νεόπλουτο μεταπολιτευτικό «κιτσαριό», για να τροφοδοτήσουμε μιαν άλλη δημιουργικότητα και μια καινούργια περηφάνια. Διότι υπερηφάνεια ενός λαού, είναι η παραγωγή του, πνευματική και υλική. Υπερηφάνεια του λαού, είναι τα προϊόντα του κόπου του. Απ’ τους  θεσμούς, τη λογοτεχνία και τη μουσική, μέχρι την αρχιτεκτονική, τα κτίρια και την τεχνολογία.

Ο νέος πατριωτισμός που χρειαζόμαστε βρίσκεται στον αντίποδα του μηδενιστικού διεθνισμού, που θέλει τους λαούς να γράφουν ιστορία με φωτοτυπίες. Αντιλαμβάνεται τον παγκόσμιο χώρο, συμμετέχει ενεργά, είναι ανοικτός και δεκτικός στα ερεθίσματα, δίχως όμως να αλλοτριώνεται, δίχως να εκφυλίζεται και να υποτάσσεται, αλλά επιχειρεί την δική του συμβολή, κομίζοντας με δυναμισμό το δικό του ξεχωριστό έργο.  

Ύστερα από δέκα και περισσότερα χρόνια ο τόπος φαίνεται να ανοίγει έναν νέο κύκλο. Οδηγός σε αυτή τη νέα εποχή πρέπει να είναι –σχηματικά- ένα τρίγωνο, στις γωνίες του οποίου βρίσκεται ο πατριωτισμός, η κοινωνική δικαιοσύνη και η ανάπτυξη για όλους. Εστιάζοντας στο πρώτο, το ΠΑΣΟΚ, οφείλει να πρωταγωνιστήσει στη διαμόρφωση  μιας νέας θεώρησης. Τονίζοντας πως η Ελλάδα είναι ο πυκνωτής της ευρωπαϊκής ιδέας, ο χώρος που συντελούνται τεκτονικές αλλαγές που γονιμοποιούν την περαιτέρω ενωσιακή προοπτική. Κάνοντας, παράλληλα, σαφές πως οι ψευδαισθήσεις έχουν τελειώσει. Τα σύνορα της  Ελλάδας στην Ανατολή είναι σύνορα της Ευρώπης. Στη χώρα μας ο  «εκσυγχρονισμένος» πατριωτισμός αναβαπτίζεται στις σημερινές ανάγκες, φωτίζεται από την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, τον κοσμοπολιτισμό και την παγκοσμιοποίηση κι εντός αυτού του πλαισίου πρέπει να βρει τη θέση του. Ο πολιτικός μας χώρος τα κατάφερε τότε, θα το προσπαθήσει και σήμερα με το θάρρος που μας φορτίζει η ευθύνη απέναντι στον τόπο.

* Πρ. Βουλευτής Ν. Ηρακλείου, φαρμακοποιός