Η επόμενη μέρα και η έξοδος από την κρίση

Του Σωκράτη Βαρδάκη

Σήμερα που η έξοδος απο την επιτροπεία αρχίζει να γίνεται ορατή είναι ξεκάθαρο οτι παρά τις κασσάνδρες της αξιωματικής αντιπολίτευσης και την καταστροφολογία των δύο τελευταίων ετών, η σημερινή κυβέρνηση με συστηματική προσπάθεια κατάφερε τα τελευταία 2 χρόνια, όχι μόνο να βάλει ανάχωμα στην κρίση αλλά και να θέσει την χώρα σε τροχιά ανάπτυξης.

Βασικά εργαλεία που συνέβαλλαν σε αυτή την προσπάθεια, ήταν το ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) και το Π.Δ.Ε. και συγκεκριμένα η κατεύθυνση των πόρων προς συστηματικές παρεμβάσεις με προστιθέμενη αξία για τις τοπικές οικονομίες. Από την αρχή της διακυβέρνησής μας το 2015 έγινε ξεκάθαρο ότι οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις στην Ελλάδα της κρίσης δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, να είναι ασύνδετες μεταξύ τους χωρίς αναπτυξιακή στοχοθεσία και προοπτική. Η ανάκαμψη της οικονομίας το 2017 είναι αποτέλεσμα και αυτής της προσπάθειας. Η πλήρης απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ 2007-2013 και η έγκαιρη ενεργοποίηση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, είχαν ως αποτέλεσμα να διοχετευτούν 11 δισ. € στην πραγματική οικονομία τα δύο τελευταία χρόνια. Πόροι πολύτιμοι που αποτέλεσαν αναπτυξιακό μοχλό στην οικονομία με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

Σε τοπικό επίπεδο, προτεραιότητα αποτέλεσε η ολοκλήρωση σημαντικών έργων (είτε με πόρους του ΕΣΠΑ, είτε με εθνικούς πόρους) που είχαν βαλτώσει, όπως ο κάθετος οδικό άξονας Ηράκλειο - Μεσαρά (47 εκατ. €), το τμήμα Γούβες - Χερσόνησος (76 εκατ. €), η ολοκλήρωση των παρεμβάσεων του οδικού Άξονα Ηράκλειο - Βιάννος (αρτηρίας Αλάγνι - Μάρθα, ο κόμβος Αρκαλοχωρίου με 13,5 εκατ. €). Επίσης η μεταφορά και ολοκλήρωση απο το ΠΑΑ 2014-2020 μεγάλων δημοσίων έργων όπως το αρδευτικό δίκτυο φράγματος Πανοράματος (5,1εκτ), η κατασκευή & αξιοποίηση φράγματος Χαλαυριανού χειμάρρου Δήμου Αρχανών (2,5 εκατ. €) καθώς και το Φράγμα Πλακιώτισσας Μεσαράς με προϋπολογισμό μεταφοράς (11,5 εκατ. €).

Στα νέο ΠΑΑ μεταφέρθηκε η ολοκλήρωση 27 ημιτελών δημόσιων μικρών έργων στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου (αναπλάσεις οικισμών, αρδευτικά) ύψους 4,2 εκατ. €. Με στόχο την εφαρμογή ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης και στρατηγικού σχεδιασμού, για πρώτη φορά μπαίνουν σε τροχιά υλοποίησης τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα της Κρήτης, ο ΒΟΑΚ και το αεροδρόμιο Καστελίου. Ταυτόχρονα προχωράει η αναβάθμιση του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης» του Ηρακλείου. Παρεμβάσεις που αποτελούσαν χρόνια αιτήματα όπως η αποκατάσταση και διεύρυνση του δικτύου ύδρευσης του Ηρακλείου (ύψους 25 εκατ. ευρώ) αλλά και δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης σε μικρότερους δήμους της ενδοχώρας αρχίζουν να υλοποιούνται.

Σε αντίθεση με το παρελθόν, για πρώτη το ΠΑΑ 2014-2020 αποκεντρώνει και εκχωρεί πόρους και αρμοδιότητες στις Περιφέρειες που στην περίπτωση της Κρήτης ανέρχονται σε 74,6 εκατ. €. Ήδη απο τους πόρους αυτούς υλοποιείται το μέτρο των νέων αγροτών ύψους 24 εκατ. €, ενώ αναμένεται το μέτρο «Σχέδια Βελτίωσης», με προϋπολογισμό 31,6 εκατ. € για την Περιφέρεια Κρήτης. Αξίζει να σημειωθεί, η σημαντική αλλαγή του εν λόγω μέτρου στο οποίο για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται έργα μείωσης του κόστους παραγωγής με χρήση ΑΠΕ στον πρωτογενή τομέα (επιλέξιμοι και οι συλλογικοί φορείς όπως οι ΤΟΕΒ).

Οι πόροι αυτοί, σε συνδυασμό με την επικείμενη ενεργοποίηση των δράσεων του LEADER και για πρώτη φορά στο Νομό μας LEADER Αλιείας (25 εκατ. € δημόσια και ιδιωτική δαπάνη για την Π.Ε. Ηρακλείου), αναμένεται να δημιουργήσουν όχι μόνο αναθέρμανση της τοπικής οικονομίας αλλά και νέες θέσεις εργασίας – υψηλή προτεραιότητα – στην ενδοχώρα.

Στη σημαντική αυτή αναπτυξιακή προσπάθεια της τοπικής οικονομίας έρχεται να προστεθεί και η επίλυση σοβαρών προβλημάτων τα οποία ταλάνιζαν χρόνια την τοπική αυτοδιοίκηση τόσο απο την πλευρά της υποστελέχωσης (τομέας καθαριότητας), όσο και της λειτουργίας των φορέων της. Παράδειγμα αποτελεί, η τροπολογία για την αποπληρωμή οφειλών της ΔΕΥΑΗ και η εξάλειψη των προσαυξήσεων (πάνω απο 50 εκατ. € πανωτόκια), η άρση του περιορισμού χρηματοδότησης από το Π.Δ.Ε. μέχρι του ποσοστού του 35% για τα έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, το πρόγραμμα Α.Κ.Σ.Ι.Α. με το οποίο καλύπτονται χρέη των Δήμων που προκύπτουν από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις (1,4 εκατ. € για το Δήμο Βιάννου κλπ.) Επίσης με έκτακτες ενισχύσεις που ξεπερνούν τα 2 εκατ. € το Υπουργείο Εσωτερικών συνέβαλε στην επίλυση προβλημάτων των Δήμων του νομού.

            Η επόμενη μέρα θέτει πολύ υψηλά στην ατζέντα την ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας και την έξοδο από την κρίση με επενδύσεις, ενίσχυση της διασύνδεσης και του εξαγωγικού χαρακτήρα των δυναμικών τομέων όπως του αγροδιατροφικού, πολιτισμού, τουρισμού, περιβάλλοντος και οικονομίας της γνώσης.

Στρατιγική επιδίωξη και στόχος είναι όχι μόνο η αναθέρμανση της οικονομίας, αλλά η δίκαιη ανάπτυξη και η δημιουργία νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας. Ο στόχος αυτός διαπερνά όλες τις παρεμβάσεις με έμφαση τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Αναπτυξιακού Νόμου στα οποία υπάρχει ρήτρα εργασίας. Έτσι η ανάπτυξη περνάει μέσα από την αναβάθμιση της εργασίας και την κατοχύρωση των εργατικών δικαιωμάτων.