Η αξία της δημόσιας συγγνώμης του Κυριάκου Μητσοτάκη

Του Γιώργου Πανταγιά*

Η ευθύνη είναι δείκτης συνείδησης. Ατομικής, κοινωνικής, πολιτικής. Την  αυτονόητη αυτή παραδοχή επιβεβαιώνουν μικρά και μεγάλα γεγονότα της ζωής μας. Μάλιστα είναι περισσότερο έκδηλη σε ώριμες κοινωνίες. Άλλωστε η υπευθυνότητα είναι εκείνη που τις διαμορφώνει αλλά και τις καθορίζει. Και προπαντός  επηρεάζει τη συμπεριφορά των πολιτών. Δεν πρόκειται απλώς για ηθοπλαστικό ζήτημα. Απεναντίας είναι μια αναγκαία και απαραίτητη επιταγή για την πρόοδο και ευημερία.

Στο πεδίο της πολιτικής, η ευθύνη δεν έχει ιδεολογική σήμανση. Πολλώ μάλλον  κομματική. Το διαπιστώνουμε σε όλες τις εκφάνσεις της. Ουσιαστικά συγκαταλέγεται στην αποκαλούμενη οριζόντια διασύνδεση. Δεν εξαρτάται από τις παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές. Υπεύθυνοι εκπρόσωποι υπάρχουν σε όλο το πολιτικό φάσμα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους ανεύθυνους. 

Ως εκ τούτου, το αξιακό  φορτίο της ευθύνης  μας δείχνει ποιοι το υπηρετούν και ποιοι το αντιστρατεύονται. Είτε σε προσωπικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Εξάλλου έτσι μπορούμε να ξεχωρίσουμε εκείνους που πολιτεύονται με μετριοπάθεια, από αυτούς οι οποίοι υποκύπτουν στο λαϊκισμό. Τους  υπεύθυνους από τους καιροσκόπους. Τους σοβαρούς από τους πολιτικάντηδες. Οι διαφορές τους είναι υπαρκτές και διακριτές. Εκδηλώνονται σε κάθε τους πράξη και ενέργεια. 

Στην πραγματικότητα η εγχώρια σκηνή βρίθει από τεράστιες αντιθέσεις και αντιφάσεις. Ωστόσο οι  πρωταγωνιστές της κρίνονται και αξιολογούνται με γνώμονα την υπευθυνότητα που υποδεικνύουν, ως προς τη διαχείριση ζωτικών προβλημάτων. Πόσο  μάλλον εκτάκτων γεγονότων.

Οι πρόσφατές πρωτοφανείς πυρκαγιές σε Αττική, Εύβοια, Πελοπόννησο ήταν αναμφίβολα για όλους μια εξαιρετικά δύσκολη πολιτική άσκηση. Πρωτίστως βέβαια για την κυβέρνηση. Η αποτελεσματικότητά και η επάρκεια της  δεν προσμετρώνται  με τα κριτήρια του κομματικού ανταγωνισμού. Η αποτίμηση της διαχειριστικής της ικανότητας,  οφείλει να παίρνει υπόψη της τις αντικειμενικές συνθήκες και τις υποκειμενικές δυνατότητες. Και αυτό γιατί σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, οι παθογένειές της στέκονται εμπόδιο απέναντι ακόμη και σε μια  ισχυρή πολιτική βούληση. 

Το θεμελιώδες λοιπόν ερώτημα είναι αν το κυβερνητικό σχήμα επέδειξε την απαιτούμενη υπευθυνότητα και σοβαρότητα, καθώς και τα αναγκαία αντανακλαστικά.  Επιπροσθέτως τις αστοχίες  και την αμηχανία των κυβερνώντων, δεν τις δικαιολογεί ο αιφνιδιασμός του. Οι ευθύνες δεν  διαγράφονται ούτε υποτιμούνται. Η δημόσια συγγνώμη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, που είναι μια πράξη ευθύνης  το επιβεβαιώνει. 

Η πύρινη λαίλαπα ήταν και για την αντιπολίτευση μια  δύσκολη δοκιμασία. Ο τρόπος που πολιτεύεται μας επιτρέπει να δούμε το βαθμό της υπευθυνότητας και ωριμότητας της. Μολονότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να ανέβει στα κάγκελα, ο Πρόεδρος του Αλέξης Τσίπρας  κράτησε ήπιους τόνους. Δίχως να χαριστεί στους κυβερνητικούς χειρισμούς επέδειξε μετριοπάθεια. Ο δημόσιος λόγος του δεν παρέπεμπε στη γνώριμη καταγγελτική  ρητορική. Η αυτοσυγκράτηση του πρώην Πρωθυπουργού μπορεί να οφείλεται στην επίγνωση για τη μεγάλη τραγωδία στο Μάτι. Μπορεί όμως και να συνδέεται  με κάποιο πολιτικό του αναπροσανατολισμό. Το σίγουρο  είναι πως η στάση που κράτησε του έδωσε πόντους στο σκληρό πολιτικό ανταγωνισμό. Και το κυριότερο αμβλύνει τις ενστάσεις και τις επιφυλάξεις της ευρύτερης κοινής γνώμης, ως προς το πρόσωπό του.

Το παράδοξο ωστόσο είναι η κοντόφθαλμη και μικροπολιτική αντιπολιτευτική κριτική που άσκησε για τις πυρκαγιές η επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ.  Η απαίδευτη και επιθετική αντίδραση της Φώφης Γεννηματά, αναμφισβήτητα την εκθέτει ανεπανόρθωτα. Το άγχος της να αποκτήσει ζωτικό χώρο την καθιστά ευάλωτη σε ακρότητες και σε υπερφίαλες κορώνες. Το χειρότερο είναι ότι δεν μπορεί να αποκρύψει την αγωνία της για τις επικείμενες εσωκομματικές εκλογές στο Κίνημα Αλλαγής. Ουσιαστικά επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τα δύσκολα και στενόχωρα προβλήματα της χώρας, για προσωπικές και ιδιοτελείς σκοπιμότητες, μετατρέποντάς τα σε πρώτη ύλη για τη διεκδίκηση της ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ. Ο τρόπος που πολιτεύεται είναι ανεύθυνος και υστερόβουλος. Και κάτι σημαντικό:  Προσβάλει  την αξιοπιστία και την υπευθυνότητα ενός ιστορικού  κόμματος, του ΠΑΣΟΚ, του οποίου διεκδικεί τη συνέχειά .

Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του μεγάλου Κρητικού, είναι μεγάλη ευθύνη να θέλεις να είσαι πρωταγωνιστής στην Πολιτική, συνδυάζοντας τη στιγμή με τη διάρκεια.

*Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας 

Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY A.E.