Γιατί και ποιους τρομάζει τόσο ο όρος "πατριαρχία"

Της Φρόσως Μαστορίδη

Το άκουσμα και μόνο της λέξης "πατριαρχία" προκαλεί αλλεργία σε ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού παγκοσμίως, που ενώ φαίνεται να μειώνεται δε φαίνεται να μηδενίζεται άμεσα.

Τι είναι η πατριαρχία;

Πατριαρχία (από τα Αρχαία Ελληνικά: πατήρ και αρχή, δηλαδή εξουσία) ονομάζεται το κοινωνικό σύστημα στο οποίο οι άντρες κρατούν κατά κύριο λόγο την εξουσία και κυριαρχούν στην πολιτική, αποτελούν ηθικές και ιδεολογικές αυθεντίες και διαθέτουν κοινωνικά προνόμια.

Αυτό που λίγοι φαίνεται να γνωρίζουν είναι πως το πατριαρχικό σύστημα δεν κάνει διάκριση μονάχα μεταξύ γυναικών κι ανδρών, αλλά κι ανδρών μεγαλύτερης ηλικίας έναντι νεότερων. "Έχω δίκιο γιατί είμαι μεγαλύτερος" ή "Θα με σέβεσαι γιατί το λέω εγώ και ξέρω", είναι φράσεις που όλοι έχουμε ακούσει να μας "συμβουλεύουν".

Πού έγκειται το πρόβλημα

Έχοντας πλέον πάρει "σάρκα και οστά" ένα σύστημα καταπίεσης, αυτοί οι οποίοι είχαν τη θέση εξουσίας και ασκούσαν αυτήν την πίεση μέσα σε αυτό, ακούγοντας και μόνο αυτόν τον όρο στρίβουν το κεφάλι και συνεχίζουν την ίδια τοξική συνήθεια, κάνοντας ό,τι περνάει από το χέρι τους να διατηρήσουν αυτήν την κυριαρχία. 

Μάθαμε από μικρές πως για ό,τι κακό μας συμβαίνει φταίμε εμείς, μάθαμε να υπηρετούμε και να προσφέρουμε ευχαρίστηση στους άνδρες. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τους κατηγορήσουμε για τα όσα μας έχουν κάνει, αφού θέλαμε και τα πάθαμε. 

Μάθαμε να μη φοράμε κοντές φούστες γιατί κάποιοι άνδρες δεν είναι σε θέση να τιθασεύσουν τις ερωτικές τους επιθυμίες.

Μάθαμε να κατηγορούμε τη γυναίκα και το κορίτσι που απλά θέλει να περάσει καλά, αλλά άλλαξε γνώμη.

Μάθαμε πως πρέπει να αποδεχόμαστε όλα αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε οικτρά. 

Και γιατί; Για να μην νιώσουν άσχημα κάποιοι. Γιατί η μοναδική δουλειά της γυναίκας ήταν, και για κάποιους συνεχίσει να είναι, να υπηρετεί τα θέλω κάποιου άλλου. Η γυναίκα δεν είχε γνώμη κι αν είχε δεν ήξερε τι έλεγε. Γιατί πάντα φταίει η γυναίκα, αυτός βρέθηκε απλά σε μια στιγμή αδυναμίας. Και είναι πραγματικά αστείο, πως ενώ οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στον πλανήτη, δεν ακούγονται πραγματικά.

Το πρόβλημα, όμως με τη σύγχρονη κοινωνία δεν είναι ότι έμαθε να ζει σε ένα πατριαρχικό περιβάλλον, αλλά πως ενώ το έχει αναγνωρίσει, εθελοτυφλεί και συνεχίζει να το αναπαράγει γιατί "βολεύει", διευκολύνει και γιατί "πού να μπλέκεις τώρα". 

Κι αν σε ενοχλεί ο όρος "πατριαρχία", κι αν αλλάζεις κουβέντα ή γελάς όταν το ακούς, τότε είσαι μέρος του προβλήματος.

Είναι πολλοί οι όροι που "τρομάζουν" κάποιους- με όλους, να έχουν κοινό παρονομαστή - ότι φέρνουν σε δύσκολη θέση και ξεβολεύουν μερικούς. 

Αλλά κατά βάθος τρέφω την ελπίδα, πως θα αλλάξει αυτός ο κόσμος, και θα έρθει η μέρα που άνδρες και γυναίκες θα μπορούν συμβιώνουν ισότιμα, δίχως τοξικές σχέσεις, και τότε οι κόρες μας θα μπορέσουν να μεγαλώσουν ξέγνοιαστα όπως και τα αγόρια μας.

Φωτογραφία από Pexels