Ευκαιρία η νέα δράση!

του Σ. Βαρδάκη 

Η παρατεταμένη ανομβρία δημιουργεί ένα εκρηκτικό μίγμα λειψυδρίας, το οποίο απειλεί την τοπική οικονομία και κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος σε σχέση με την διαχείριση και αξιοποίηση του νερού, τόσο όσον αφορά στην ύδρευση (12,7% των συνολικών αναγκών), όσο και στην άρδευση καλλιεργειών (85% των αναγκών).

Πεπαλαιωμένα δίκτυα ύδρευσης με σημαντικές απώλειες, δημόσιες υπηρεσίες ύδρευσης με τεράστια χρέη, φράγματα χωρίς αρδευτικά δίκτυα και σημαντικά υδροαρδευτικά έργα σε επίπεδο εξαγγελιών, μέθοδοι ύδρευσης χωρίς καμία προσέγγιση εξοικονόμησης, ελλιπές θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ, είναι μερικά από τα παραδείγματα παραλείψεων και λαθών.

Ταυτόχρονα όμως αποτελούν και έργα προτεραιότητας που η σημερινή κυβέρνηση υλοποιεί με επίκεντρο το νερό. Η έγκριση των αναθεωρημένων Σχέδιων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) για τα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας μεταξύ των οποίων και της Κρήτης άνοιξε το δρόμο για την προκήρυξη από το ΕΣΠΑ έργων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης αλλά και για υποδομές Εγγείων Βελτιώσεων από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΑΑ 2014-2020(Δράση 4.3.1: «Υποδομές εγγείων βελτιώσεων»).

Η δράση αυτή, για την οποία η υποβολή των προτάσεων ξεκινάει στις 10 Μαΐου, έχει συνολικό προϋπολογισμό 180 εκ. ευρώ με δυνατότητα υπερδέσμευσης και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 100%. Η χρηματοδότηση αυτή, σε συνδυασμό με το θεσμικό εργαλείο των Σχεδίων διαχείρισης, μπορεί να δημιουργήσει τη βάση για μια ολοκληρωμένη διαχείριση υδάτινων πόρων της Κρήτης, τόσο σε επίπεδο προσφοράς όσο και σε επίπεδο ζήτησης νερού για την άρδευση, η οποία θα περιλαμβάνει και την αξιοποίηση των επιφανειακών υδάτων (ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές, κ.λ.π.), την αξιοποίηση των μη παραδοσιακών πηγών από επεξεργασμένα λύματα, με ταυτόχρονη εδραίωση και ενδυνάμωση της υδατικής συνείδησης.

Δικαιούχοι για την υποβολή των σχετικών προτάσεων είναι: α) η Δ/νση Εγγείων Βελτιώσεων και Εδαφοϋδατικών Πόρων του ΥπΑΑΤ και β) η Δ/νση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ενώ θα χρηματοδοτηθούν έργα με προϋπολογισμό άνω των 2,2 εκ. € τα οποία θα στοχεύουν:

·        Στην μείωση των απωλειών και την εφαρμογή μεθόδων άρδευσης υψηλής αποδοτικότητας,

·        τη χρήση εναλλακτικών πηγών νερού,

·        τη συγκράτηση των χειμερινών απορροών και τη διάθεση αυτών κατά τους θερινούς μήνες,

·        την αντιμετώπιση προβλημάτων υφαλμύρυνσης και την αποκατάσταση προβληματικών υπόγειων υδάτινων συστημάτων,

·        τη καλύτερη διαχείριση της απόληψης του νερού και τη μείωση των πιέσεων από τη γεωργία τόσο στα υπόγεια όσο και στα επιφανειακά υδατικά σώματα.

Με τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν, στόχος είναι να επιτευχθεί η αποδοτικότερη χρήση του αρδευτικού νερού και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να προχωρήσουν σε προτεραιότητα ζωτικής σημασίας έργα για το νότιο τμήμα του νομού Ηρακλείου αλλά και ώριμα έργα, τα οποία θα δώσουν στις τοπικές κοινωνίες και τον πρωτογενή τομέα αναπτυξιακά εργαλεία για την απασχόληση,με όρους βιωσιμότητας.

Το νερό για το νησί μας αποτελεί τον πολυτιμότερο φυσικό πόρο που οφείλουμε να προστατεύσουμε ενώ υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ορθολογικής αξιοποίησης και εξοικονόμησης του νερού, ιδιαίτερα για την άρδευση αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Ο δρόμος αυτός δεν είναι απλά μονόδρομος στο πρόβλημα διαθεσιμότητας του νερού αλλά και μοναδική βιώσιμη επιλογή για τον τόπο μας. Σε αυτή την κατεύθυνση κάθε ευκαιρία χρηματοδότησης θα πρέπει να αξιοποιείται.