Δεν υπάρχει συγγνώμη, χωρίς αποζημίωση!

Του Αριστομένη Συγγελάκη

Το Φλεβάρη του 1942 το Τυμπάκι εκθεμελιώθηκε από τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα. Ένας μοναδικού κάλλους και ιστορικής σημασίας τόπος, δίπλα στην αρχαία Φαιστό, υπέστη μία ανεπανόρθωτη καταστροφή. Παράλληλα οι κάτοικοι του Τυμπακίου και της ευρύτερης περιοχής υποβλήθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής σε εξαιρετικά σκληρή καταναγκαστική εργασία. 

Υποχρεώθηκαν να φτιάξουν με τα χέρια τους, ποτίζοντας την κρητική γη με τον ιδρώτα και το αίμα τους, ένα αεροδρόμιο στρατηγικής σημασίας για τις πολεμικές επιχειρήσεις του Άξονα στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ενώ οι ίδιοι ξεριζώθηκαν και μαρτύρησαν. Από τον πλούτο της κρητικής γης σιτίζονταν πλουσιοπάροχα τα στρατεύματα Κατοχής στην Κρήτη αλλά και η στρατιά του Ρόμμελ ενώ οι Έλληνες λιμοκτονούσαν. Συχνές, ριψοκίνδυνες κι ηρωικές ήταν οι δράσεις του ανυπόταχτου λαού της Κρήτης εναντίον των κατακτητών, Κι ανάμεσα σ’ αυτές, η παθητική Αντίσταση στην καταναγκαστική εργασία. Το τίμημα που πλήρωσαν οι Κρήτες γιατί δεν ανέχθηκαν ούτε λεπτό τη γερμανική Κατοχή ήταν σκληρό: χιλιάδες Κρητικοί φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν κι εκτελέστηκαν.

Εύλογα, οι πολίτες του Τυμπακίου γιόρτασαν με ανείπωτη χαρά την απελευθέρωση της χώρας από τους βάρβαρους κατακτητές, που όμως δεν σήμανε τη λύτρωση από το μαρτύριό τους: μετά την απελευθέρωση, 29 κάτοικοι του Τυμπακίου και δεκάδες ακόμη από τη γύρω περιοχή έχασαν τη ζωή τους από τις φονικές νάρκες, που άφησαν σπαρμένες στην κρητική γη ο στρατός της ναζιστικής Γερμανίας.

Ο κρητικός κι ο ελληνικός λαός στο σύνολό του, υπέφεραν τα πάνδεινα αλλά δεν λύγισαν από την ναζιστική τρομοκρατία. Η Μάχη της Κρήτης και η Εθνική μας Αντίσταση υπήρξε μεγαλειώδης και πυροδότησε τη δημιουργία ενός πρωτοφανέρωτου ευρωπαϊκού λαϊκού κινήματος αντίστασης, που μαζί με τον αγώνα των Συμμάχων απελευθέρωσε την Ευρώπη και την ίδια τη Γερμανία από το ναζιστικό εφιάλτη. Κάτι που, όπως επισημαίνει ο Μανώλης Γλέζος η δημοκρατική Γερμανία οφείλει να μη λησμονεί!

Εβδομήντα έξι χρόνια μετά τον φοβερό εκείνο Φλεβάρη του 1942, ο δήμος και ο λαός της Φαιστού με μία εξαιρετικά επιτυχημένη διήμερη εκδήλωση, τίμησαν την ιστορική μνήμη και διατράνωσαν, για άλλη μια φορά, την συστράτευσή τους στον παλλαϊκό αγώνα για Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση! Οι σημαντικές εισηγήσεις, οι σπάνιες μαρτυρίες και η παρουσία επιζώντων της Κατοχής και της Αντίστασης φόρτισαν το κλίμα. Κέρδισε τους παριστάμενους ο χαιρετισμός του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριου, ο οποίος έθεσε τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων μιλώντας ευθέως για γερμανικές αποζημιώσεις, όπως και οι περισσότεροι ομιλητές. 

Τις εκδηλώσεις μνήμης του μαρτυρικού Τυμπακίου τίμησε με την παρουσία της μία υψηλή προσκεκλημένη: η Αντιπρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής κα Claudia Roth. Στέλεχος των Πρασίνων και άνθρωπος με δημοκρατική, κινηματική διαδρομή η Γερμανίδα Αντιπρόεδρος μίλησε με ευαισθησία εκφράζοντας το «βαρύ πένθος, την ανυπόκριτη λύπη της και τη βαθιά της ντροπή» για τα φοβερά εγκλήματα του Γ' Ράιχ. Ζήτησε «συγγνώμη για την ανείπωτη αδικία που υπέστησαν οι άνθρωποι στο Τυμπάκι και σ' όλη την Κρήτη». Συγγνώμη «για τις θηριωδίες των ναζί αλλά και για την ηχηρή σιωπή για όλη τη μακρά περίοδο που ακολούθησε». Προκάλεσε αίσθηση το γεγονός ότι ευχαρίστησε «εκείνους που προέβαλαν Αντίσταση και έδωσαν ελπίδα σε καιρούς απελπισίας». Λόγια ζεστά κι ουσιαστικά! Η κα Roth έδειχνε ειλικρινής και απέσπασε θετικά σχόλια. Ξεφύλλισε με έκπληξη και έντονο ενδιαφέρον την περίφημη έκθεση του Κωνσταντίνου Δοξιάδη με τους χάρτες, τους πίνακες και τα γραφήματα που αποδεικνύουν την εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού και την ολοσχερή καταστροφή και μεθοδική λεηλασία της χώρας μας από τους κατακτητές. Οι Γερμανοί, άλλωστε, δεν κρύβουν την προτίμησή τους σε επιχειρήματα που συνοδεύονται από απτά στοιχεία. Όμως η Γερμανίδα Αντιπρόεδρος ΔΕΝ μίλησε για αποζημιώσεις, αν και παραδέχθηκε ότι το θέμα δεν κλείνει, αντίθετα τώρα ανοίγει…

Μιλήσαμε όμως εμείς! Το απαράγραπτο και ανεκπλήρωτο ηθικό και υλικό χρέος της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα, δέσποσε στις διήμερες εκδηλώσεις! Οι εκπρόσωποι των Ενώσεων Θυμάτων και οι Δήμαρχοι των μαρτυρικών τόπων Βιάννου, Ανωγείων, Καλής Συκιάς, Μυλοποτάμου, Σκουρβούλων, Μαγαρικαρίου, Καμαρών, Σοκαρά κ.α. έκλεψαν τις εντυπώσεις με τις ζεστές ομιλίες και τον τίμιο αγώνα τους. Καταχειροκροτήθηκε το μήνυμα του Μανώλη Γλέζου, που αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, και στον ανιδιοτελή αγώνα πολλών Γερμανών Δημοκρατών για να αποδοθούν οι γερμανικές οφειλές στην Ελλάδα, στηλιτεύοντας παράλληλα τη διαχρονικά υπεροπτική και επιλεκτική εις βάρος της χώρας μας και των δίκαιων αξιώσεών μας στάση της ΟΔΓ. Εξίσου θερμό χειροκρότημα απέσπασε η εξαιρετική ομιλία του Καθηγητή Χρήστου Χατζηιωσήφ: ένα αληθινό σφυροκόπημα για την πολιτική της Γερμανίας αλλά με ήθος, μετριοπάθεια και ουσιαστικά επιχειρήματα.

Είχα την τύχη, καθώς ήμουν στο προεδρείο του Συνεδρίου, να απαντήσω άμεσα στην Γερμανίδα Αντιπρόεδρο συγχαίροντάς την μεν για τα ζεστά, ανθρώπινα και γενναία της λόγια, καλώντας την όμως παράλληλα να τιμήσει έμπρακτα όσα λέει, υποστηρίζοντας τον δίκαιο αγώνα μας. Της τόνισα κάτι ανάλογο με αυτό που είχα πει και στον Πρόεδρο της Ο.Δ. της Γερμανίας κ. Γιόακιμ Γκάουκ πριν τέσσερα χρόνια στους Λυγκιάδες Ιωαννίνων, κατά την προσκυνηματική του επίσκεψη στην Ελλάδα: η συγγνώμη που ζητήσατε, για να αποδειχθεί ειλικρινής, που πιστεύουμε ότι είναι, πρέπει να συνοδευθεί από πράξεις αποζημίωσης, επανόρθωσης, αποκατάστασης! Και να αποτελέσει την αρχή για τη δικαίωση της Θυσίας του ελληνικού λαού. 

Ο Γερμανός Πρόεδρος έδειξε ότι έλαβε το μήνυμα και, ένα χρόνο μετά, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, στις 30.4.2015, έθεσε ξεκάθαρα και για πρώτη φορά σε τόσο υψηλό επίπεδο, ζήτημα γερμανικών επανορθώσεων προς την Ελλάδα! Λέτε η Γερμανίδα Αντιπρόεδρος να προχωρήσει ακόμα πιο πέρα; Μακάρι! Συν Αθηνά και χείρα κίνει!
Αν κάτι έγινε για άλλη μια φορά απολύτως σαφές είναι ότι το ζήτημα των γερμανικών οφειλών παραμένει απαράγραπτο κι εξαιρετικά επίκαιρο, σε πείσμα όσων κατά καιρούς, στη Γερμανία αλλά, αλλοίμονο, και στην Ελλάδα, θέλησαν να το ενταφιάσουν. Η επίσκεψη της κας Roth, η έκδοση νέων βιβλίων, όπως το εξαίρετο βιβλίο του Karl Heinz Roth, συνονόματου της Γερμανίδας Αντιπροέδρου, η μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου σε εκδηλώσεις μνήμης και διεκδίκησης αλλά και η συνεχής ενδυνάμωση των ομάδων, που συμμετέχουν στον κοινό μας αγώνα μέσα στη Γερμανία, επιβεβαιώνουν την προσήλωση των Ελλήνων στο ζήτημα αλλά και τα αυξανόμενο ενδιαφέρον της γερμανικής κοινής γνώμης. Απαιτούνται πλέον πράξεις! Ένα μήνυμα με συγκεκριμένους αποδέκτες…

Όμως, όσο κι αν φλεγόμαστε από επιθυμία για θετικές εξελίξεις, δεν μπορούμε να δεχθούμε να κλείσει το ζήτημα αυτό άρον άρον και αντί πινακίου φακής, όπως φαίνεται να μας προϊδεάζουν κάποιοι με διαρροές στον κυριακάτικο τύπο. Ούτε, βέβαια, θα ανεχθούμε τη σαλαμοποίηση των ενιαίων και αδιαίρετων αξιώσεών μας και τον ευτελισμό του αγώνα μας. Το ζήτημα των γερμανικών οφειλών, της δικαίωσης δηλαδή της Αντίστασης και της Θυσίας της Ελλάδας, έχει επιστρέψει δυναμικά στο προσκήνιο και δεν θα επιτρέψουμε να μπει ξανά στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας». Ας το έχουν αυτό υπόψη άπαντες...