Απαιτείται νέα Ευρωπαϊκή στρατηγική για την Τουρκία

Του Νίκου Ανδρουλάκη*

 

Είναι πλέον αντιληπτό διεθνώς ότι η Τουρκία μετατρέπεται σε μία αναθεωρητική δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με απρόβλεπτες συνέπειες. Οι παράνομες εισβολές σε Σύρια και Ιράκ, η άμεση εμπλοκή στον εμφύλιο στη Λιβύη, η εργαλειοποίηση του προσφυγικού, οι ενέργειες κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας-Κύπρου αλλά και η μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί, είναι παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω.

Αυτή η συμπεριφορά, δεν είναι δυνατόν να αναχαιτιστεί από την αδύναμη λίστα κυρώσεων που προτείνει το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών και είναι πραγματικά άξιο απορίας γιατί η Ελληνική κυβέρνηση δείχνει ικανοποιημένη. Στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Τουρκία, απαιτούνται καθαρές λύσεις.

Η Τουρκία για να μεταμορφωθεί από ταραξία σε εταίρο, χρειάζονται δραστικές αποφάσεις όπως η επιβολή εμπάργκο όπλων και χρηματοοικονομικές κυρώσεις. Δεν είναι δυνατόν, όταν τον Οκτώβριο του 2019 που η Τουρκία είχε εισβάλλει στη Συρία το Συμβούλιο να είχε προτείνει να σταματήσουν τα κράτη-μέλη τις πωλήσεις όπλων προς την Άγκυρα, τώρα που απειλούνται δύο από τους 27, να μην λαμβάνονται τουλάχιστον αντίστοιχα μέτρα. 

Στο Κοινοβούλιο, καταθέσαμε τροπολογία που καλεί τον κ. Μπορέλ να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ας μην ξεχνάμε ότι, μέσα στη Συνθήκη υπάρχει και η λεγόμενη «ρήτρα αλληλεγγύης», δηλαδή εάν κράτος-μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση, τότε οι εταίροι είναι υποχρεωμένοι να του παράσχουν βοήθεια.

Η λεγόμενη Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας είναι δυστυχώς ακόμα μακριά από το να αποτελεί πραγματικότητα, πρέπει όμως να πιέσουμε για τα απαραίτητα βήματα. Η Ελλάδα πρέπει να στηρίξει την άμυνα της, στα όρια όμως των δημοσιονομικών της δυνατοτήτων. Είναι απαραίτητη η ανάπτυξη κοινών ευρωπαϊκών εξοπλιστικών προγραμμάτων, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακος που συγχρόνως θα προβλέπουν την συμπαραγωγή τους από όλες τις χώρες, ώστε να μην είναι κάποιοι οι παραγωγοί και κάποιες άλλες όπως η Ελλάδα μόνο καταναλωτές. Η άμυνα των ευρωπαϊκών συνόρων πρέπει να είναι και Ευρωπαϊκή υπόθεση, είναι ζήτημα αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας αποτελεί μια χίμαιρα και απαιτείται να οικοδομηθεί μια νέα Ευρωτουρκική σχέση. Να ρυθμιστούν τα ζητήματα της διαχείρισης του προσφυγικού και να προχωρήσει η αναθεώρηση της Τελωνειακής σχέσης, που η Τουρκική κυβέρνηση λέει ότι επιθυμεί. Αυτή μπορεί να είναι ένα κίνητρο για την Τουρκία να μπει σε διάλογο, ώστε και αυτή να αποκομίσει οικονομικά οφέλη, αλλά και εμείς να θέσουμε ως προαπαιτούμενο να εμπεριέχονται στη συμφωνία αυτοματοποιημένες οικονομικές κυρώσεις, όταν καταπατούνται κυριαρχικά δικαιώματα κρατών-μελών, ή ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της.

Στην πραγματικότητα, πρέπει να οδηγηθούμε σε μια νέα συμφωνία-πακέτο και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα να καταλήξουμε είτε στην από κοινού χάραξη των των θαλασσίων ζωνών βάσει του Διεθνούς Δικαίου, ή εάν αυτό δεν είναι εφικτό να οδηγηθούμε με συνυποσχετικό στη Χάγη για το ίδιο και μόνον ζήτημα. Τακτικές κινήσεις της τελευταίας στιγμής, δεν πρέπει να μας εφησυχάσουν. Η στρατηγική μας πρέπει να είναι τολμηρή, ολιστική και μακροπρόθεσμη.


*Άρθρο του Ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη στην Εφημερίδα «Τα Νέα»