Αναξιοκρατία των εμβολιασμών για τους νεότερους ευπαθείς

Του Νίκου Ανδρουλάκη

Οι πρόσφατες ενημερώσεις εκ μέρους της αρμόδιας επιτροπής για το συνολικό σχέδιο εμβολιασμών στη χώρα μας, έθεσαν το πλαίσιο αναφορικά με τις προτεραιότητες της ελληνικής Κυβέρνησης. Σε αντίθεση με τη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ, ο σχεδιασμός για τον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων νεότερων ηλικιών, με υποκείμενο νόσημα, μετατίθεται μερικούς μήνες αργότερα. 

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι έχοντες υποκείμενο νόσημα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Η πρώτη αποτελείται από εκείνους που ανεξαρτήτως ηλικίας έχουν υποκείμενα νοσήματα πολύ υψηλού κινδύνου και συγκεκριμένα: 

•    μεταμόσχευση

•    νεφρική ανεπάρκεια

•    κυστική ίνωση

•    καρκίνος υπό αγωγή

•    σοβαρά χρόνια προβλήματα αναπνευστικού με χρήση οξυγόνου κατ’ οίκον (ΧΑΠ ή πνευμονοπάθεια)

•    ανοσοκαταστολή

Η δεύτερη αποτελείται από εκείνους που έχουν ηλικία 18-59 ετών και υποκείμενα νοσήματα αυξημένου κινδύνου, συγκεκριμένα:        

•    χρόνια καρδιολογικά νοσήματα

•    διαβήτης

•    παχυσαρκία με ΔΜΣ > 40

•    ηπιότερη ανοσοκαταστολή

•    αιμοκαθαιρόμενοι

•    χρόνια ηπατική νόσος

•    σοβαρή ψυχική νόσος

•    αναπηρία

Οι ανήκοντες στην πρώτη κατηγορία, θα αρχίσουν να εμβολιάζονται αφού ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός των 75-79 ετών (περίπου 440.000) καθώς και των 60-64 ετών (δηλαδή περίπου 670.000). Αυτό σημαίνει ότι στην καλύτερη περίπτωση και με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις δεν θα ξεκινήσουν πριν από τα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου. 

Οι ανήκοντες στη δεύτερη κατηγορία των χρονίων πασχόντων, θα αρχίσουν να εμβολιάζονται αφού πρώτα θα έχουν εμβολιαστεί όλοι οι προηγούμενοι καθώς επίσης και οι 70- 74 (περίπου 550.000) και οι 65-69 ετών (περίπου 600.000). Δηλαδή, στην πιο αισιόδοξη εκδοχή, ο εμβολιασμός τους θα ξεκινήσει τον Ιούνιο και θα ολοκληρωθεί κάπου στα μέσα ή στα τέλη του καλοκαιριού. 

Η κυβέρνηση επιμένει ότι θα έχει φτιάξει - το αργότερο μέχρι το Πάσχα - ένα «τείχος ανοσίας» το οποίο θα της επιτρέψει να ανοίξει την οικονομία. Είναι αδιανόητο όμως να δεχτεί κάποιος ότι μπορεί να υπάρξει τείχος ανοσίας που δε θα περιλαμβάνει τους νεότερους ευπαθείς συμπολίτες μας. Οι άνθρωποι στις πιο παραγωγικές ηλικίες με υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν διπλά όταν θα αρθούν τα μέτρα περιορισμού και θα έχουν ως μόνο όπλο προστασίας τη μάσκα τους. Θα τους αποκλείσουμε για μερικούς μήνες ακόμη από την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα; Ή μήπως θα είμαστε ήσυχοι γιατί έχοντας ελαφρύνει το σύστημα υγείας θα μπορούμε να τους εξασφαλίσουμε πλέον πιο εύκολα ένα κρεβάτι σε κάποια ΜΕΘ όταν αρρωστήσουν με COVID-19; 

Χωρίς προτεραιότητα στον εμβολιασμό ευπαθών ομάδων νεότερων ηλικιών, δεν μπορεί να υπάρξει «τείχος ανοσίας». Ας φροντίσει έστω και τώρα η κυβέρνηση να λύσει αυτό το τόσο σοβαρό ζήτημα. Εάν η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετά εμβόλια, τότε να εξηγήσει σε αυτούς ευάλωτους συνανθρώπους μας που φοβούνται για τη ζωή τους, γιατί η χώρα αιτήθηκε να λάβει μόλις 1.8 εκατ από τις 3.8 εκατ. δόσεις του εμβολίου της Moderna που αναλογούσαν στην Ελλάδα από την αναλογική κατανομή της Επιτροπής στα κράτη-μέλη. Ενώ η χώρα μας απορρίπτει εμβόλια, η Δανία δημιουργεί υποδομή για 100.000 εμβολιασμούς τη μέρα και σχεδιάζει τον εμβολιασμό όλων των ενηλίκων πολιτών μέχρι τις 27 Ιουνίου, έχοντας αγοράσει ακριβώς αυτές τις δόσεις από τα εμβόλια Pfizer και Moderna που είχαν προϋπολογιστεί για τα υπόλοιπα κράτη μέλη αλλά δεν τα αγόρασαν. Η Δανία αναγνωρίζει το προφανές, ότι το κόστος της κλειστής οικονομίας και της πίεσης στο σύστημα υγείας από ανεμβολίαστους ευάλωτους, είναι πολλαπλάσιο του κόστους αγοράς ενός «ακριβού» εμβολίου των 14.8 ευρώ.

Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο εξηγούν εδώ και πολλούς μήνες, ότι καθοριστική σημασία στην πρόγνωση ενός  ασθενούς με COVID-19 παίζει η ύπαρξη ή μη υποκείμενου νοσήματος, που μπορεί να επιβαρύνει την κατάσταση του και να τον οδηγήσει σε εισαγωγή και νοσηλεία σε ΜΕΘ ή και στην απώλεια της ζωής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάλιστα, είχε τονίσει από τον περασμένο Οκτώβριο στα κράτη - μέλη την ανάγκη έγκαιρης κατάρτισης λίστας προτεραιότητας. 

Η έγκαιρη κατάρτιση αυτής της λίστας θα μπορούσε να βάλει φρένο στους εμβολιασμούς εκτός σειράς με τη δικαιολογία της απώλειας δόσεων, που ακούμε όλο και συχνότερα ανά την Ελλάδα, με πρόσφατο παράδειγμα σαραντάρηδες πολιτευτές της Νέας Δημοκρατίας από την Θεσσαλονίκη. Άλλωστε το παράδειγμα το έδωσε το Μέγαρο Μαξίμου, που κατάρτισε λίστες δεκάδων αξιωματούχων ως πρώτη προτεραιότητα όταν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης  περιμένουν τη σειρά τους με τον γενικό πληθυσμό για να δώσουν το καλό παράδειγμα.

Για να μη χάνεται λοιπόν καμία δόση, τα εμβόλια αυτά θα μπορούσαν να τα κάνουν κατά προτεραιότητα νεότεροι ευπαθείς σε κάθε περιοχή, δίνοντας τέλος στην αγωνία αυτών και των οικογενειών τους. Ενώ από το καλοκαίρι η κυβέρνηση με τον πιο επίσημο τρόπο διατυμπάνιζε ότι περιμένει τα εμβόλια στο τέλος Δεκεμβρίου, είναι αδιανόητη η απουσία προετοιμασίας και η μη κατάρτιση ενός αξιόπιστου καταλόγου προτεραιότητας πέρα από την ηλικία.