8 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Ωκεανών

του  Δημ.Κων.Σαρρή

Ο Ωκεανός  στην αρχαία Ελληνική μυθολογία ήταν υιός του Ουρανού και της Γαίας    το μεγαλύτερο παιδί τους και ο ισχυρότερος των δώδεκα Τιτάνων και Τιτανίδων.

Με την αδελφή και σύζυγό του, την Τηθύ, έκανε απογόνους όλες τις θεότητες των ποταμών, της θάλασσας και των πηγών.. και  από την υπερπαραγωγή υδάτινων στοιχείων της φύσης γινόντουσαν πλημμύρες.

Ο Ωκεανός αποτελούσε την ανθρωπόμορφη, ιδεατή μορφή του υδάτινου κόσμου, που περιέβαλε από παντού τη Γαία, ως παμμέγιστος ποταμός χωρίς πηγές αλλά και χωρίς εκβολές. Μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα και την απόσυρση των υδάτων οι εμφανιζόμενοι ποταμοί, λίμνες, πηγές κλπ. απετέλεσαν αλληγορικά τα τέκνα του Ωκεανού.

Ετυμολογικά ,μία ενδιαφέρουσα  ερμηνευτική εκδοχή είναι ότι το ονομα ωκεανός συντίθεται από τις λέξεις    <<ωκύς>> που σημαίνει <<ταχύς>>  και<< νάω>> που σημαίνει <<ρέω>>>,δηλαδή <<αυτός που ρέει γρήγορα….>>

Σήμερα   οι Ωκεανοί κινδυνεύουν  από την ρύπανση του περιβάλλοντος. Τα   σκουπίδια της θάλασσας,αποτελούν ένα παγκόσμιο περιβαλλοντικό πρόβλημα αφού συνιστούν απειλή όχι μόνο για την υγεία των θαλασσών και των ακτών, των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και οργανισμών, αλλά και για την οικονομία και τις κοινότητές. Διάφορες επιστημονικές έρευνες έχουν αναφερθεί στις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων, και ειδικότερα των πλαστικών,μεταξύ των οποίων τραυματισμοί και θάνατοι θαλάσσιων οργανισμών που είτε παγιδεύονται σε αυτά, είτε τα καταναλώνουν γιατί μοιάζουν με τροφή. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και τα «δίχτυα- φάντασμα»  δηλαδή αλιευτικά δίχτυα που χάνονται κατά λάθος, απορρίπτονται ή εγκαταλείπονται στις θάλασσες και αποτελούν απειλή για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, καθώς συνεχίζουν να παγιδεύοθν ψάρια και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς (θαλάσσιες χελώνες, θαλασσοπούλια κλπ.) χωρίς την ανθρώπινη συμμετοχή. Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών σε συνεργασία με το Ωκεανογραφικό Κέντρο , συμμετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα  που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από εθνικούς πόρους, και μία από τις δράσεις του προγράμματος είναι η απομάκρυνση «διχτυών-φάντασμα» από τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Ν2000.

Επίσης, οργανωμένα σύνολα και ομάδες πολιτών διεξάγουν εκστρατείες καθαρισμού θαλασσίων περιοχών για την απομάκρυνση απορριμμάτων από παραλίες και το βυθό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη πρωτοβουλία ομάδας δυτών στην Λάρνακα, οι οποίοι προχώρησαν στην απομάκρυνση απορριμμάτων και «διχτυώνφάντασμα» από το βυθό, πλησίον των ναυαγίων. 

Μάλιστα, μέσα σε ένα από τα δίχτυα βρέθηκε και μια νεκρή χελώνα. Η ενεργοποίηση για την προστασία και διατήρηση ενός υγιούς και καθαρού θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι ευθύνη και δικαίωμα όλων μας, αλλά και καλλιέργεια συναίσθησης της ευθύνης έναντι των υφιστάμενων και επόμενων γενεών. Η συμβολή της κοινωνίας των πολιτών, με πρωτοβουλίες όπως τις πιο πάνω, είναι καθοριστική προς τον σκοπό αυτό.