Ψυχές εις το φως της Αναστάσεως και εις το σκότος του Άδου

Του Σεβ. Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου κ. Ανδρέα

Ἡ ψυχή τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ, ὅταν ὁλοκληρώσει, ἐν ἔργοις καί λόγοις, τήν ἐν Χριστῷ βιωτή της, εἰς τόν κόσμο τῆς γῆς, εἰσέρχεται εἰς τόν χωροχρόνο τῆς ἀθανάτου αἰωνιότητος, ὅπου μέ τήν χάρη τοῦ Κυρίου μας φωτίζεται ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός καί δοξάζει τόν Ἀναστάντα Χριστό.

Ἡ Ἐκκλησία, μέ τό διαχρονικό καί ἀποκαλυπτικό βίωμα τῶν καθ’ ἑκάστην γενεάν εὐαρεστησάντων τόν Θεάνθρωπο Χριστό, κατά τήν ἀποκαλυπτική ἐμπειρία τῶν Πατέρων, ἀλλά καί τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, μακράν δέ κάθε ἰδεαλισμοῦ ἤ νοησιαρχικοῦ βαρλααμισμοῦ, μᾶς βεβαιώνει ὅτι χάσμα μέγα ὑφίσταται μεταξύ τῆς καταστάσεως τῶν ψυχῶν πού ζοῦν εἰς τήν ἐν Χριστῷ ἀθανασία, καί τῶν ψυχῶν ἐκείνων πού ζοῦν εἰς τό σκότος τοῦ κακοῦ, οἱ ὁποῖες διαρκῶς καί ἀτελεύτως ὁδύρονται.

Η κατάσταση τῶν ψυχῶν αὐτῶν ὀνομάζεται θάνατος.

Ἐν τούτοις οἱ ψυχές ζοῦν αἰωνίως, σέ διαφορετικές ὅμως καταστάσεις, τῆς ἀθανασίας ἤ τοῦ θανάτου.

Εἰς τήν πρώτη περίπτωση ἡ ἀθανασία τους ἐκπηγάζει ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός τοῦ Χριστοῦ.

Εἰς τή δεύτερη, οἱ ψυχές αὐτές ζοῦν τόν θάνατο, ἐπειδή ἀκριβῶς αἰχμαλωτίστηκαν ἀπό τόν ἀρχέκακο ἐχθρό τῶν ἀνθρώπων, εἰς τό σκοτάδι τό αἰώνιο.

Εἰς τήν πρώτη, βιώνουν ἀναπαυμένες οἱ ψυχές τή χαρά καί τήν ἀπόλαυση τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ Παραδείσῳ, ἐνῶ εἰς τήν δεύτερη ζοῦν τή θλίψη καί τό σκότος πού ἐκλαμβάνεται ὡς θάνατος, ἐπειδή ἀδυνατοῦν νά μετέχουν καί νά κοινωνοῦν εἰς τή χαρά καί εἰς τήν ἀγαλλίαση τοῦ ἀνεσπέρου φωτός τῆς Ἀναστάσεως.

Μέγα τό μεταξύ των χάσμα.

Πολλοί οἱ προσευχόμενοι γιά νά ἀποφασίσει ὁ Τριαδικός Θεός τῆς ἀγάπης, τοῦ ἐλέους καί τῆς μακροθυμίας, νά γεφυρώσει τό χάσμα αὐτό, προκειμένου νά ὁδεύσομε εἰς τήν ἀποκατάσταση τῶν πάντων, ὅπως κατά τήν γνώμη πολλῶν φρονεῖ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης.

Κατά δέ τόν Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, ὁ Θεός θά δώσει τέλος εἰς τήν ὀδύνη τοῦ σκότους τῆς κολάσεως τῶν ψυχῶν, χωρίς ὅμως νά ζήσουν καταστάσεις θεώσεως ἐν Χριστῷ Ἀναστάντι.

Ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ ὁ Ἅγιος τῆς καταλλαγῆς καί τῆς συγχωρήσεως, Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, παρόλο πού τοῦ ἀποκαλύφθηκε ὁ γνόφος τῆς ἀγνωσίας τοῦ Θεοῦ καί γνώρισε καταστάσεις παραδείσου καί κολάσεως, μᾶς καλεῖ νά μένομε πιστοί καί ἀφοσιωμένοι εἰς τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία, μέ ἐμπειρική καί ὄχι θεωρητική ἤ ἰδεαλιστική γνώση, μᾶς βεβαιώνει, γιά ὅλους τούς ἐπί γῆς ζήσαντες, γιά ἐμᾶς τούς ζῶντες ἐπί τῆς γῆς καί ὅσους ἄλλους θά ἀκολουθήσουν, ὅτι ἡ ζωή συνεχίζεται ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πέρα καί μετά ἀπό τόν κόσμο αὐτό.

Εἰς τόν κόσμο αὐτό δυνάμεθα ἐλεύθερα νά ψηφίζομε ἤ νά ἀναθεωροῦμε συντάγματα, νόμους καί διακηρύξεις γιά ἀνθρώπινα ἤ ἀτομικά δικαιώματα, νά διαμορφώνομε τά ὅποια ἰδεολογικά σχήματα, νά πιστεύομε εἰς τόν Θεό ἤ νά εἴμαστε ἄπιστοι.

Ὅμως, τό ποτήρι τῆς αἰωνιότητος, ὡς κατάσταση ἀθανασίας ἤ θανάτου, θά τό καταλύσουμε ἀκαταλύτως, χωρίς κανένας μας νά ἐρωτηθεῖ, βαπτισμένος εἰς Χριστόν ἤ ἀβάπτιστος.

Ἡ συνέχιση τῆς ζωῆς εἰς τόν ἄλλο κόσμο συνθέτει τό πνευματικό μυστήριο, εἰς τό ὁποῖο ὑποκείμεθα, χωρίς νά ἑρωτηθοῦμε, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Πιστοί καί ἄπιστοι.

Κάθε Ὀρθόδοξος χριστιανός, μέ τόν ἀγῶνα του, μέσα εἰς ἕναν κόσμο ραγδαῖα πλέον μεταβαλλόμενο, δύναται διά τοῦ βαπτίσματος καί τῶν μυστηρίων της Ἐκκλησίας, νά γίνει μέτοχος καί κοινωνός τοῦ ἀνεσπέρου φωτός ἐν Χριστῷ Ἀναστάντι.

Εἰς τήν περίπτωση αὐτή ἡ ἐπί γῆς πνευματοφόρα κατάσταση συνεχίζεται νῦν καί ἀεί ἀθανάτως, εἰς τήν πέραν τοῦ κόσμου τούτου ζωή, ἡ δέ ἐλευθερία μας ὁλοκληρώνεται καί ἐξαντλεῖται ἀπό τήν ἐπιλογή μας, μεταξύ τῆς ἐν Χριστῷ ἀθανασίας ἤ τοῦ θανάτου μέ τόν ἀρχέκακο.

Οἱ ἄλλες ἐλευθερίες τοῦ κόσμου τούτου ἐξαρτῶνται κυρίως ἀπό τήν ἐποχή πού ζοῦμε. Διότι, τελικά πόσο ἐλεύθεροι ἦταν οἱ παπποῦδες μας ἤ οἱ γονεῖς μας τῶν δύο παγκοσμίων πολέμων τοῦ προηγούμενου αἰῶνα, μέ τά ἑκατομμύρια τῶν θυμάτων τους, μέ τά συρματοπλέγματα καί τά τείχη τοῦ μίσους, μέ τούς ἐμφυλίους σπαραγμούς, τούς διχασμούς, τίς ἐθνοκτονίες καί τίς ἐθνοκαθάρσεις;

Μήπως τόσο ἐλεύθεροι ὅσο καί οἱ πρόσφυγες καί οἱ μετανάστες τῆς ἐποχῆς μας, πού πνίγονται εἰς τά νερά τῆς Μεσογείου θαλάσσης ἤ ὅσο καί ὁ Ἕλληνας μετανάστης, πτυχιοῦχος τῆς γενιᾶς μας, πού ἀναγκάζεται «ἐλευθέρως» νά ζήσει εἰς τήν ἀλλοδαπή;

Οἱ πολύμορφοι ἰδεολογικοί μετασχηματισμοί τῶν αἰώνων καί τῶν ἐποχῶν, μέ τούς χειμῶνες καί τά καλοκαίρια τους, διαμορφώνουν τήν ἐλευθερία τοῦ κόσμου τούτου.

Ἡ σχέση μας, ἡ ἀφοσίωσή μας, ἡ συμπόρευση ἤ ἡ ἄρνησή μας μέ τήν κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, τόν Ἀναστάντα Χριστό, σηματοδοτεῖ τήν πέρα τοῦ κόσμου τούτου πορεία μας εἰς τό φῶς ἤ εἰς τό σκοτάδι, εἰς τήν ἀθανασία τῆς αἰώνιας ἀγαλλίασης ἤ εἰς τό θάνατο.