«Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει…»

της Μαρίας Λιονάκη

Ναι σε έβγαλε από το πρόγραμμά σου, την καθημερινότητά σου. Πάτησε φρένο στο τρεχαλητό της ζωής σου. Το προηγούμενο διάστημα ένιωθες τις μπαταρίες σου να αδειάζουν. Μοιρασμένη ανάμεσα σε σπίτι, δουλειά, άντρα, παιδιά, μαθητές, κοινωνικές υποχρεώσεις. Με τη φροντίδα της ηλικιωμένης μητέρας που είχε έρθει από Χανιά. Ένιωθες πως είχες ξεπεράσει τα όρια των αντοχών σου. Να γινόταν κάτι Θεε μου, να σταματήσει όλο αυτό! Να ανασάνω, να μην υπάρχει αυτός ο καταιγισμός υποχρεώσεων, να καθίσω λίγο σπίτι να ηρεμήσω, απ’ όλους κι απ’ όλα να χαθώ, να εξαφανιστώ. Να, με ένα βιβλίο, κάτω απ’ αυτή την κουβερτούλα, στη γωνίτσα του καναπέ να γλιστρήσω, να χαθώ. Ήσυχη, μόνη, αόρατη, απ’ όλους κι απ’ όλα απούσα. Να αδειάσει λίγο το μυαλό, να χαλαρώσει λίγο το κορμί, το πρόγραμμα το εξαντλητικό. Να μη με ψάξει κανείς, να μη μου ζητήσει κανείς τίποτα. Ούτε καν οι φίλοι το σαββατοκύριακο να βγω. Τώρα τελευταία το νιώθω να με πιέζει ακόμα κι αυτό.

Ναι, σε έβγαλε από την καθημερινότητά σου, το πρόγραμμά σου. Πήρε αδίστακτα, με αλύγιστο σώμα από το γραφείο της ζωής σου, από εκεί όπου το είχες αφήσει αποβραδίς, δίπλα στο κομό, το χαρτί με όσα σχεδίαζες να κάνεις, έγραφες για να μην ξεχάσεις, το κράτησε για δευτερόλεπτα μέσα στα σιδερένια χέρια του και το τσαλάκωσε αποφασιστικά για να το πετάξει στο καλάθι των αχρήστων. Με μίσος, με βλέμμα που πετούσε φλόγες και σαρδόνιο χαμόγελο. Ήρθε σαν σειρήνα πολέμου και κήρυξε επιστράτευση. Σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά ήρθε, σαν εχθρός με βαρύ οπλισμό, υγρό πυρ, πολιορκητικές μηχανές και γκρέμισε το καλοχτισμένο τείχος της ζωής σου. Σαν τρομοκράτης έβαλε βόμβα στα σχέδια και στις επιθυμίες σου.

Καιρό τώρα είχες ξεφύγει και στη φύλαγε. Ήσουν αλαζόνας, ήθελες όλο και πιο πολλά. Είχες χτίσει σπίτι πολυτελέστατο με δυο πατώματα και πολλά υπνοδωμάτια. Μα δε σου έφτανε αυτό, ήθελες κι εξοχικό. Πάνω στο βράχο. Την πρόσβαση στη θάλασσα έκλεισες σχεδόν. Οικειοποιήθηκες όσα ήταν για όλους. Κι αυτοκίνητο, αυτοκίνητα μάλλον ήθελες. Άλλο για την πόλη, άλλο για έξω. Ένα για κάθε μέλος της οικογένειάς σου. Έκανες και πολλά ταξίδια, αγορές ρούχων, έξυπνων συσκευών. Κι όμως δεν ήσουν ευχαριστημένος, ήσουν άπληστος. Ένιωθες διαρκώς ότι κάτι σου λείπει, ένα κενό. Δεν εκτιμούσες τα απλά πράγματα, στιγμές με την οικογένειά σου, δεν έλεγες σε κανένα ένα λόγο καλό. Δεν ενδιαφερόσουν για τους  άλλους, ήσουν απρόσιτος. Δεν έδινες το χέρι στο διπλανό, το γείτονα, δεν τηλεφωνούσες στο συγγενή. Δε νοιαζόσουν για το κοινό καλό, για τον πλανήτη δεν ενδιαφερόσουν. Δεν ανακύκλωνες καν, βαριόσουν. Για άλλους έλεγες, ακτιβιστές είναι όλο αυτό. Ούτε την εξάτμιση έφτιαξες στο αυτοκίνητο το παλιό. Να μειωθούν λίγο τα καυσαέρια που χάριζες στο περιβάλλον. Εγώ θα σώσω τη γη, τον κόσμο; σκεφτόσουν. Και σκουπίδια σε είχα δει να πετάς από το παράθυρο του αυτοκινήτου σου, όλα θα τα πω.

Ήρθε σαν επικίνδυνο καιρικό φαινόμενο, σαν καταιγίδα, χαλαζόπτωση και σε έκλεισε μέσα. Με σφαλιστά, καρφωμένα παράθυρα, μαζεμένες τέντες και αντικείμενα εξωτερικού χώρου. Ήρθε σαν δελτίο θυέλλης και προσέδεσε σε λιμάνι το σκαρί της ζωής σου. Τα όνειρα πια είναι πιο απτά πράγματα. Μια βόλτα το τετράγωνο, ζεστό φαγητό. Και κυρίως υγεία. Για σένα, τους δικούς  σου, τον κόσμο όλο! Σα φορτηγό μεγάλου όγκου ήρθε και σου έκλεισε το δρόμο. Σαν τυφώνας, ανεμοστρόβιλος τα άλλαξε όλα. Τους χάρτες της ζωής, τα σύνορα, τις πατρίδες. Προτεραιότητες. Ήρθε σαν παρτίδα ζόρικη, σαν σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Ποιος; Μα τον ξέρουμε πια όλοι, ο οικείος ανοίκειος, ο αποδιοπομπαίος τράγος, ο μισητός, ο επονείδιστος, ο πιο μεγάλος μικρός, ο κοκοβιός, ο κορωνοϊός. Που μπήκε δικτατορικά, με το έτσι θέλω, κορώνα στις ζωές μας, πρώτο θέμα στην ειδησεογραφία, κύρια σκέψη ανθρώπων, κυβερνήσεων, εθνών, κρατών, που τον αντιμάχονται με όλες τους τις δυνάμεις.

«Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει… Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη… Με χίλιες βρύσες χύνεται με χίλιες βρύσες κρένει. Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει.» Οι στίχοι αυτοί γράφτηκαν από το Διονύσιο Σολωμό για τους Μεσολογγίτες. Είναι όμως επίκαιροι, όχι τόσο επειδή πλησιάζουμε στην 25 η Μαρτίου, ημέρα τιμής για την επανάσταση του 1821, μα γιατί όλοι εμείς, είμαστε σήμερα πολιορκημένοι από τον ιό. Ενώ η φύση λουλουδίζει κι ανθίζει, μας καλεί να βγούμε έξω, να ζήσουμε. Είμαστε όλοι παγιδευμένοι απ’ αυτό τον αλύγιστο, τον άγνωστο, αχαρτογράφητο, τρομερό ιό.

Ελεύθεροι, μα πολιορκημένοι μέσα στα σπίτια μας, όλοι! Στην ίδια μοίρα είμαστε ζωσμένοι, αυτούς τους δίσεκτους καιρούς, οι κάτοικοι τόσων χωρών. Ισοι, ανεξάρτητα από πολιτική, θρησκευτική ταυτότητα, κατάσταση κοινωνική, οικονομική. Το ίδιο αδύναμοι, ευάλωτοι, το ίδιο θνητοί. Του τάφου σιωπή βασιλεύει σήμερα στους άδειους δρόμους, τις έρημες πλατείες των πόλεων, της πόλης μας. Ορφανή από χαρά κι ανεμελιά είναι η ζωή.

Ναι ανησυχώ. Ναι είμαι ψύχραιμη. Ναι φοβάμαι. Ναι φαντάζομαι διάφορα, όταν χτυπά το τηλέφωνο. Ναι κάνω πολλά. Ναι δεν κάνω τίποτα. Ναι είμαι δημιουργική. Ναι έχω πέσει σε μελαγχολική απραξία. Ναι κρυώνω, δεν είναι ζεστός ο ήλιος αυτός. ‘Εχω κάτι σπασμένα φτερά. Δεν ξέρω καν ( παραφράζοντας λίγο τον Κώστα Καρυωτάκη) γιατί μας ήρθε η Άνοιξη αυτή. Για ποιαν ανέλπιστη χαρά, για ποιες αγάπες, για ποιο ταξίδι ονειρευτό. Ναι ίσως και να το άξιζα όλο αυτό. Για να αναθεωρήσω, να μάθω να εκτιμώ. Ναι, την καθημερινότητά  μου την πιεστική αποζητώ. Να την δω με άλλο μάτι πια. Με χαμόγελο, πίσω πια, περιμένω με αγωνία να την καλοδεχτώ.  Ναι θα έχει τέλος όλο αυτό! Ναι μένουμε  μέσα! Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε. Για να προλάβουμε τα χειρότερα. Με  ενός λεπτού σιγή στους νεκρούς. Με τη σκέψη στους δικούς τους. Με τα περαστικά στους  νοσούντες.

Με θαυμασμό, άπειρα ευχαριστώ και την ευχή για δύναμη στο ιατρικό προσωπικό. Ναι αντέχουμε, υπομένουμε στωικά, ως να περάσει όλο αυτό. Ναι είμαστε δυνατοί λύτες. Ναι και σε αυτό το αίνιγμα της Σφίγγας, του ιού, η λύση είναι ο άνθρωπος. Ναι τηρούμε αποστάσεις, κανόνες υγιεινής, δεν πηγαίνουμε στα νοσοκομεία χωρίς λόγο, δεν αδειάζουμε αλόγιστα ράφια στα σούπερ μάρκετ. Ναι αξιοποιούμε όσο γίνεται πιο δημιουργικά το χρόνο μας. Ναι καθησυχάζουμε και βρίσκουμε δραστηριότητες μορφωτικές για τα παιδιά μας. Ναι, νοιαζόμαστε για τις ευπαθείς ομάδες. Ναι επικοινωνούμε τηλεφωνικά και στηρίζουμε ψυχολογικά ο ένας τον άλλο. Ναι τηρούμε σχολαστικά τις υποδείξεις των γιατρών. Ναι τρεφόμαστε υγιεινά, περπατάμε μόνοι στη φύση. Nαι κλεινόμαστε μέσα, θυσιάζουμε το σαββατοκύριακο αυτό κι όσα πρέπει, για τα πολλά όμορφα της ζωής μας που σίγουρα θα έρθουν. Ναι  θα  τα  καταφέρουμε! Όλοι μαζί.  Είμαστε στο εμείς, όχι στο εγώ.

" Την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος. Η κάθε γλώσσα να μιλεί την καλοσύνη της ημέρας" στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη-επίλογος στην ενημέρωση του Σωτήρη Τσιόδρα 21-3-20