Παρά την ασθένεια που τον ταλαιπωρεί τα τελευταία δέκα χρόνια ο βετεράνος του δημόσιου συστήματος υγείας στην Κρήτη και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ανδρέας Μαμαντόπουλος ανέβηκε στο βήμα του Παλλασιθιώτικου συλλαλητηρίου για την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας και συγκλόνισε με τα λόγια του.
«Είχα την τιμή να νοσηλεύσω εσάς, να νοσηλεύσω τους γονείς σας και μακάρι να είχα τη δυνατότητα να νοσηλεύσω και τα παιδιά σας» και το κοινό ξέσπασε σε χειροκροτήματα, όπως καθ' όλη τη διάρκεια της σύντομης ομιλίας του.
Ο γενικός χειρουργός κ. Μαμαντόπουλος υπηρέτησε το ΕΣΥ… πριν καν τη δημιουργία του αφού διορίστηκε σε θέση Επιμελητή Β’ από το ελληνικό δημόσιο το μακρινό 1983 στο Νοσοκομείο Σητείας. Μάλιστα μεταξύ αστείου και σοβαρού λέει «ήμουν ο Διευθυντής του εαυτού μου!».
«Η επαρχία την εποχή εκείνη απαιτούσε να είσαι πολυιατρός, δηλαδή στην πορεία έγινα ενδοσκόπος και ενδοεπεμβατικός αλλά οι συνθήκες με ανάγκασαν να ασκώ και ορθοπεδική και γυναικολογία. Δύσκολα χρόνια, τότε -το 1983- δεν υπήρχε καν ΕΣΥ. Το 1985 δημιουργήθηκε» περιγράφει ο σπουδαίος γιατρός τα δύσκολα χρόνια για την υγεία σε έναν από τους πιο απομονωμένους νομούς της Ελλάδας.
Επί δέκα χρόνια βρίσκονταν στη Σητεία οπότε έφθασε ο διορισμός του ίδιου και της συζύγου του στο Νοσοκομείο Ιεράπετρας. «Τον Ιανουάριο του 1993 ήρθα στην Ιεράπετρα και εγώ και η σύζυγος μου, αναισθησιολόγος κα. Μυλωνά, και υπηρετήσαμε σε θέσεις Διευθυντών Γενικής Χειρουργικής εγώ και Διευθύντρια Αναισθησιολογίας η γυναίκα μου» θυμάται ο κ. Μαμαντόπουλος.
Κάπως έτσι μέσα στα νοσοκομεία με αφοσίωση και αυταπάρνηση πέρασαν περισσότερα από 30 χρόνια όταν διαπιστώθηκε ότι πάσχει από τη νόσο σκλήρυνσης κατά πλάκας οπότε ο γιατρός που έγραψε τη δική του ιστορία στην δημόσια υγεία συνταξιοδοτήθηκε.
Στην ερώτηση πώς βλέπει σήμερα την κατάσταση αναφορικά με εκείνα τα δύσκολα χρόνια πριν την δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και τη σύγκριση που μπορεί να κάνει με την πολύτιμη εμπειρία του τα συμπεράσματα του είναι αποκαρδιωτικά. «Δυστυχώς σιγά σιγά γυρνάμε στην εποχή που ο Λασιθιώτης έπρεπε να πουλήσει το χωράφι του για θέματα υγείας και αυτό με τρομάζει» είπε με αφοπλιστική ετοιμότητα και ειλικρίνεια.
Κατά την ομιλία του στο συλλαλητήριο ανέφερε ότι έχει στη διάθεση του στοιχεία για το ΕΣΥ αλλά λόγω χρόνου τα παρέλειψε. Το Cretalive ζήτησε από τον ίδιο τα στοιχεία και τα παρουσιάζει σήμερα καθώς και το βίντεο με την ομιλία του καθηγητή:
Κατά την διάρκεια της πανδημίας, με σύσταση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και εφόσον η χώρα δεν ήταν πλέον σε μνημόνια ή επιτήρηση, έπρεπε να γίνουν χιλιάδες προσλήψεις για να καλυφθούν τα κενά του ΕΣΥ. Αντί τούτου κατά τα έτη 2019 2022 έγιναν μόλις 7.200 προσλήψεις , το 95,5% των οποίων αφορούσε σε επικουρικό προσωπικό με μονοετείς συμβάσεις εργασίας. Δηλαδή με 8.600 εργαζόμενους λιγότερους σε σχέση με τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα του 2009 και κατά 14.500 εργαζόμενους λιγότερους, βάσει του αναμενόμενου αριθμού τους. Κατά τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης χάθηκαν από το ΕΣΥ περίπου 19.000 θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα 3.137 εκπαιδευμένοι γιατροί έφυγαν από την Ελλάδα για να εργαστούν σε κάποια χώρα στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2019 στα νοσοκομεία της χώρας εργάζονταν 102.130 άτομα, εκ των οποίων οι 80.991 (79,3%) στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Το 24% ήταν γιατροί, το 43,5% νοσηλεύτριες και 32,5% το υπόλοιπο προσωπικό.
Τον Δεκέμβριο του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ εργάζονταν συνολικά 84.230 άτομα, εκ των οποίων το 23% ήταν γιατροί, το 45% νοσηλεύτριες και το 32% λοιπό προσωπικό.
Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας (περίοδος 2019 - 2022), το προσωπικό στα νοσοκομεία του ΕΣΥ αυξήθηκε μεν κατά 9,4% με 7.223 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων όμως η πλειονότητα αφορούσε σε θέσεις νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού. Ο αριθμός των μόνιμων γιατρών των νοσοκομείων στην τριετία παρέμεινε στάσιμος με μόνο 321 νέες θέσεις δηλαδή αύξηση 0,5%. Η αύξηση του αριθμού των γιατρών σε σύγκριση με το 2019 που επικαλείται η Κυβέρνηση αφορά στην πραγματικότητα θέσεις επικουρικών γιατρών και την αύξηση των ειδικευομένων γιατρών το 2022, κατά το 3ο έτος δηλαδή της πανδημίας.
Από το 2009 έως το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας υγειονομικής μετανάστευσης του ΟΟΣΑ, ο αριθμός των εκπαιδευμένων στην Ελλάδα ιατρών με δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος σε χώρες του εξωτερικού αυξήθηκε κατά 85,6%.
Κατά τη διάρκεια δηλαδή της οικονομικής κρίσης 3.137 απόφοιτοι ελληνικών ιατρικών σχολών μετανάστευσαν στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας.
Ο συνολικός αριθμός αποφοίτων ελληνικών ιατρικών σχολών που εργάζονται στο εξωτερικό το 2019 ξεπέρασε τους 6.800.
Το φαινόμενο αυτό επιτάθηκε δραματικά μετά την ψήφιση του νόμου Πλέυρη – Γκάγκα τον 12ο του 2022 με αριθμούς που προσδιορίζονται ακόμα.
Οι πιο δημοφιλείς χώρες υποδοχής των αποφοίτων ελληνικών ιατρικών σχολών είναι κατά σειρά η Γερμανία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ελβετία. Σήμερα η Κύπρος αποτελεί έναν μεγάλο νέο προορισμό των Ελλήνων γιατρών που μεταναστεύουν στο εξωτερικό.
Η συνολική απώλεια εργαζομένων από τα Νοσοκομεία της χώρας είναι της τάξης των 19.000 εργαζομένων.
Είναι εξίσου εντυπωσιακό ότι παρά τη δημοσιονομική χαλάρωση και κυρίως την έλευση της πανδημίας, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της απώλειας είναι υπαρκτό ακόμα και σήμερα, ενώ οι όποιες κινήσεις αποκατάστασης των κενών γίνονται με επικουρικό προσωπικό.
Παράλληλα, η γήρανση των εργαζομένων με μόνιμη απασχόληση, χωρίς αυτόματη αναπλήρωση των αποχωρήσεων, οδηγεί με συνέπεια στην οριστική αποδιάρθρωση των νοσοκομειακών υπηρεσιών του ΕΣΥ.
Για την άμεση ανακούφιση των νοσοκομείων του ΕΣΥ απαιτείται η πλήρης αποκατάσταση καταρχήν των απωλειών της οικονομικής κρίσης σε ανθρώπινο δυναμικό, με προσλήψεις τουλάχιστον 15.000 υγειονομικών, πέραν των ετήσιων προσλήψεων προς αντικατάσταση των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης ή άλλων λόγων.
Απαιτείται επίσης η μονιμοποίηση των 11.000 επικουρικών εργαζομένων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ σήμερα και η αποκατάσταση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης στο σύνολο του προσωπικού.
Τα στοιχεία προέρχονται από το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πολιτική Υγείας (ΚΕΠΥ) και περιορίζονται μέχρι το έτος 2022.
Η μελέτη έγινε με συντονιστές τον αναπληρωτή καθηγητή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας-Πολιτικής Υγείας στο ΑΠΘ, Ηλία Κονδύλη και τον ομότιμο καθηγητή Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο ΑΠΘ, Αλέξη Μπένο.
Δείτε επίσης:
Παλασιθιώτικη κινητοποίηση… όνομα και πράγμα! Βίντεο και φωτογραφίες
Στον ΒΟΑΚ οι Λασιθιώτες: Διεκδικούν τα αυτονόητα για την υγεία - Βίντεο και φωτογραφίες
